بازگردانند ، نجاشى كه با سؤالاتى از جعفر بن ابى طالب و فرستادگان قريش به نادرستى گفتار فرستادگان پى برده بود با توقف مهاجران در كشور حبشه موافقت كرد و فرستادگان قريش را افسرده و سر شكسته بازگرداند .
8 - 2 - 1 پيمان نامهء قريش در شعب ابى طالب .
قريش كه از يك سو از جريان شكست خود در حبشه سخت نگران شده بودند و از سوى ديگر مىديدند روز به روز بر انتشار اسلام و تعداد مسلمانان افزوده مىشود و برخى از مسلمانان هم در عملى كردن اسلام و آشكار خواندن قرآن اصرار مىورزيدند ، بر آن شدند كه عهد نامه اى عليه بنى هاشم و بنى عبد المطلب بنويسند ، در اين عهدنامه متعهد شدند كه از مسلمانان زن نگيرند و به مسلمانان زن ندهند ، چيزى به آنان نفروشند و چيزى از آنان نخرند . اين عهدنامه را در ميان كعبه آويختند .
بنى هاشم و بنى عبد المطلب بن عبد مناف جز ابو لهب به ابو طالب پيوستند و به دره اى كه بعدها به شعب ابو طالب معروف شد درآمدند و به علت قطع خواربار از طرف قريش مدت سه سال در كمال محنت و سختى در شعب گذراندند ، تنها در موسم حج براى انجام مراسم و گاهى هم به طور پنهانى با كمال دشوارى از شعب خارج مىشدند ، كار به جائى كشيد كه شيون كودكان از بيرون شعب به گوش مىرسيد . ورود پيامبر صلَّى الله عليه و آله و نزديكان و ياران او در شعب در شب اول محرم سال هفتم بعثت اتفاق افتاد .
پس از سه سال كه رسول خدا صلَّى الله عليه و آله و ابو طالب و خديجه تمام دارايى خود را از دست داده بودند جبرئيل به رسول خدا خبر داد كه موريانه عهدنامه را با همهء آن چيز كه در آن بوده بجز نام خداوند خورده است ، اين خبر را ابو طالب به قريش رساند و بالاخره در همين موقع با اختلاف سختى كه در ميان ايشان در اين مورد وجود داشت ، عهدنامه شكسته شد و مسلمانان از شعب خارج شدند .
9 - 2 - 1 وفات ابو طالب و خديجه .
در حدود دو ماه كه از خروج بنى هاشم از شعب مىگذشت ، به فاصلهء سه روز ابو طالب و سپس خديجه در ماه رمضان سال دهم بعثت در گذشتند .
خديجه در اين تاريخ 65 ساله و ابو طالب هشتاد و چند ساله بود و از عمر رسول خدا چهل و نه سال و هشت ماه و يازده روز مىگذشت . ابو طالب و خديجه هر دو در حجون مكه دفن شدند . وفات هر دو بزرگوار براى رسول خدا مصيبتى بزرگ بود كه او خود فرمود : تا روزى كه ابو طالب وفات يافت دست قريش از آزار من كوتاه بود . [1]

[1] . إمتاع الاسماع ، 27 و أسد الغابة ، 5 / 439 و كامل ، 2 / 63 و طبقات ، 1 / 211 و سيرة النبي ، 2 / 25 - 28 و ترجمهء تاريخ يعقوبى ، 2 / 393 .

35