معامله اى انجام دهد چون حقى براى او وجود ندارد تا با ديگران بر روى آن معامله كند ، اما در حال حاضر عرضهء افكار تا مصنوعات و مؤلفات را نوعى حق انحصارى براى عرضه كننده مىدانند . لذا هم خود مىتواند بر روى آن معامله اى انجام دهد و هم مىتواند ديگرى را از چنين عملى منع كند ، اين حق حقى است انحصارى ، توضيح آن نياز به مجال وسيعترى دارد .
متأسفانه فقهاى شيعه از اين جهت كه از حكومت به كلى بر كنار شده بودند بتدريج طرح مسائل حكومتى هم از افكار آنان خارج شده بود و در كتب فقهى خود تنها به ذكر احكام خصوصى مىپرداختند و كمتر از احكام عمومى ( حكومتى ) و مبانى وصول به آنها سخنى به ميان مىآوردند ، خوشبختانه امام - رضوان الله عليه - اين مسأله را متوجه شده بودند و لذا به تشكيل مجمع تشخيص مصلحت پرداختند ، ليكن پيش از اين كه اين مسأله به خوبى جا بيفتد به رحمت ايزدى پيوستند . آن چه در اينجا مىتوانم به آن اشاره كنم اين است كه مبناى احكام عمومى ( حكومتى ) مصالح عمومى امت اسلامى است ؛ البته با توجه به اين كه در جعل اين احكام علاوه بر مصالح عمومى امت نبايد مصالح و مفاسد كلى مورد نظر شارع هم ناديده گرفته شود . لذا فقيه حاكم بايد هر دو جهت را مورد توجه قرار داده ، آنگاه چنين احكامى را جعل يا استنباط كند ، در اين صورت اين احكام نبايد موجب تحليل حرام يا تحريم حلال شود .
- از جمله مسائلى كه امام خمينى - عليه الرحمه - سخت به آن اهميت مىدادند مسألهء وحدت ، تقريب بين مذاهب و عدم تفرق ميان آنان بود . مردم را شديدا از اعمال تفرقه برانگيز برحذر مىداشتند ، در ايام حج مصرانه شيعيان را به شركت در جماعات اهل سنت و عدم ارتكاب اعمال نامناسب توصيه مىنمودند . در مراسم حج ، ايرانيان را از كارهايى كه خود و ديگران را دچار مشقت مىكند از قبيل دقت و احتياط زياد در حال طواف بر محاذات شانهء چپ با بيت الله الحرام يا رعايت فاصله در همهء جوانب و غيره برحذر مىداشتند .
- رهبر كبير انقلاب از آغاز انقلاب بسيار كوشش داشتند كه مردم را از ترسهاى افراطى كه سياستهاى فاسد داخلى و خارجى به آن دامن مىزدند ، مانند ترس از ساواك و نفوذ آن ، ترس از حكومت نظامى و محدوديتهاى آن ، ترس از ابرقدرتها و تهديدات آنها برهانند و بالمآل هدف ايشان اين بود كه صولت اين امور را بشكنند و هيبت آنها را از بين ببرند . خوشبختانه بسيار از اين جهت موفق بودند . به نظر اين جانب اگر اين توفيق

303