نام کتاب : تاريخ فقه و فقها ( فارسي ) نویسنده : أبو القاسم گرجي جلد : 1 صفحه : 168
24 . ابطال العمل بخبر الآحاد : اين رساله را آقا شيخ آقا بزرگ از خط شيخ شهيد ، و او از خط جدش ، و جد شهيد از خط شريف مرتضى استنساخ كرده است . صاحب ادب المرتضى گويد : نسخه اى از آن نزد من است كه داراى دو صفحه است و سيد در آن به المسائل الحلبيات و المسائل التبانيات ارجاع داده است . [1] در اين رساله به بعضى از راويان حديث از اماميه مانند طاطرى و ابن سماعة و ديگران از « غلاة » و « مجسمه » و « خطابيه » و « مشبهه » و « مجبره » تعريض شده است . [2] 25 . مجموعه اى مشتمل بر چهار مسأله : اول در طرق استدلال ، دوم در اين كه عدم الدليل دليل بر عدم است ، سوم در ولايت از جانب جائر ، - اين مسأله در جمادى الاولى سال 415 در مجلس وزير ، ابو القاسم ، الحسين بن على المغربي مورد سخن واقع گشته است - مسألهء چهارم در حكم باء تعديه . بنا بر اين ، رساله مجموعه اى است فقهى ، اصولى ، نحوى . صاحب ادب المرتضى گويد : نسخه اى از اين مجموعه به قلم آقا شيخ آقا بزرگ نزد من موجود است . [3] 26 . مقدمة فى الاصول : به طور موجز از اصول عقائد اماميه : توحيد ، عدل ، امامت ، معاد ، وعد و وعيد بحث ، و در بعضى از آراء معتزله مناقشه مىكند . صاحب ادب المرتضى گويد : نسخه اى از اين رساله ضمن مجموعهء آقا شيخ آقا بزرگ در يك ورق به خط نسخ ريز نزد من موجود است . [4] 27 . فى من يتولى غسل الامام : رسالهء كوچكى است در يك صفحه راجع به اين عقيده كه امام را جز امام غسل نمىدهد ، سيد مرتضى اين عقيده را صحيح نمىداند بلكه احيانا آن را محال مىداند . در اين رساله به كتاب الذخيره ارجاع شده است . [5] 28 . منع تفضيل الملائكة على الانبياء : رساله اى است در سه صفحه ضمن مجموعهء آقا شيخ آقا بزرگ موجود است . [6] سيد در اين رساله از تفسير آيهء شريفهء * ( وَلَقَدْ كَرَّمْنا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَفَضَّلْناهُمْ عَلى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضِيلًا ) * سخن گفته است . 29 . العدد و يا الرد على اصحاب العدد : در اين رساله ، سيد اين عقيده را كه روزه به اكمال عدد ( سى روز ) ثابت مىشود رد كرده و رؤيت هلال را ملاك عمل قرار
[1] . ادب المرتضى ، 149 . [2] مجموعهء آقا شيخ آقا بزرگ ، 335 . [3] . ص 149 . [4] ص 150 . [5] مجموعهء آقا شيخ آقا بزرگ ، 213 . [6] . مجموعه آقا شيخ آقا بزرگ ، 232 - 234 .
168
نام کتاب : تاريخ فقه و فقها ( فارسي ) نویسنده : أبو القاسم گرجي جلد : 1 صفحه : 168