است . مسائل مختلف اين كتاب به نقطهء مركزى بحث و خلاف بين اماميه و معتزله در مسألهء عصمت انبياء منتهى مىشود ، اماميه مىگويند : انبياء هيچ گاه مرتكب گناه نخواهند شد ، چه گناه بزرگ و چه گناه كوچك ، و چه قبل از نيل به مقام نبوت و چه بعد از آن ، ولى معتزله تنها ارتكاب گناهان كبيره ، و يا صغيره اى را كه موجب استخفاف شود برايشان محال مىدانند و اما ارتكاب گناهان صغيره اى را كه موجب استخفاف نگردد چه قبل از نيل به مقام نبوت و چه بعد از آن برايشان تجويز مىكنند . اين كتاب بار ديگر در سال 1352 ه در نجف به چاپ رسيده است .
سيّد در قسمت مهم اين كتاب هم خود را بر صرف ظواهر آيات و يا احاديث نبويّه اى كه از آنها نسبت خطا و گناهان كوچك بر پيغمبران استفاده مىشود به كار برده است و نيز امامان شيعهء اماميه را - چنان كه مقتضاى مذهب ايشان است - چون پيغمبران معصوم دانسته و حكم به حسن سيرت همهء آنان كرده است .
سيّد در اين كتاب مسائلى را به كتاب الشافي [1] و رسالهء المقنع فى الغيبة [2] خود ارجاع داده است . اين كتاب را تتمه اى است كه عبد الوهاب الحسينى - كه از افاضل قرن نهم و اوائل قرن دهم است - آن را تأليف نموده است . [3] 7 . الاصول الاعتقادية :
اين رسالهء كوچك كه در بارهء صفات خدا ، نبوت ، امامت ، بعث ، وعد و وعيد ، شفاعت ، عذاب قبر ، فناء عالم ، ميزان ، صراط ، بهشت ، دوزخ تأليف يافته است در بغداد در سال 1954 م به چاپ رسيده است . [4] 8 . الفصول المختارة :
اين كتاب در دو جزء در نجف به چاپ رسيده است . سيد در اين كتاب چنان كه خود در مقدمهء آن گفته است فصولى از كتب شيخ مفيد را به طور عموم ، و نكته هايى از كتاب العيون و المحاسن او را بخصوص گرد آورده ، و - چنان كه از خلال كتاب به دست مىآيد - آن چه را كه مفيد بر او املاء كرده بدان افزوده است .
از كتب رجال به دست مىآيد كه نسبت اين كتاب به شريف مرتضى مشكوك است ، زيرا در اجازهء بصروى مذكور نيست ، بعضى از مؤلفين كتب روايت آن را به مفيد نسبت داده‌اند [5] ابن شهرآشوب نيز اين كتاب را از مؤلفات مفيد شمرده است [6] ولى از

[1] . ص 141 ، 163 .
[2] . مجموعهء مخطوط آقاى شيخ آقا بزرگ تهرانى ، 264 . ( ادب المرتضى ، 140 )
[3] . ادب المرتضى ، 140 به نقل از روضات الجنات ص 351 .
[4] . ادب المرتضى ، 140 .
[5] . رياض العلماء مخطوط ، نقل از كتاب بحار . ( ادب المرتضى ، ص 141 )
[6] . معالم العلماء ، ص 101 .

163