بدون فائده نيست :
سيد كتاب انتصار را در متفردات اماميه تأليف كرد ، شاگرد او شيخ طوسى ( 460 ه ) نيز كتابى بر همان منوال به نام خلاف در موارد اختلاف شيعه با مذاهب اهل سنّت به رشتهء تحرير و تأليف در آورد ، و مىتوان تذكرة الفقهاء علامهء حلى ( 726 ه ) را نيز تا حدى مقتبس از همان سبك دانست .
سيد كتاب الحدود و الحقائق را در تعريف مصطلحات شرعيه نگاشت و كفعمى ( 905 ه ) كتاب اختصار الحدود و الحقائق را . [1] سيد كتاب تنزيه الانبياء را تأليف كرد و عبد الوهاب بن على الحسينى [2] كتابى به همين نام در تلخيص و اتمام و توضيح آن نگاشت [3] ، و شايد كتاب تخطئة الانبياء تأليف امام غزالى ( 505 ه ) نيز نقض همين كتاب سيد باشد . [4] سيد كتاب انقاذ البشر من الجبر و القدر را تأليف كرد و علامهء حلى در موضوع همين كتاب كتابى به نام استقصاء النظر فى القضاء و القدر [5] به رشته تحرير در آورد .
راجع به كتاب غرر و درر دو كتاب تأليف شده است : يكى تعليقى است به نام التعليقات على كتاب الغرر و الدرر از دانشمندان قرن ششم ، سيد ضياء الدين ، فضل الله [6] و ديگرى شرحى است به نام الفوائد الغوالي فى شرح شواهد الامالى از دانشمند ، شيخ محسن جواهرى ( 1355 ه ) . [7] ناگفته نماند كه شيخ سعيد بن هبة الله بن الحسن راوندى ( 573 ه ) مدفون در قم كتابى در موارد اختلاف بين سيد و شيخ مفيد به نام الاختلافات بين الشيخ المفيد و السيد المرتضى تأليف كرده و در آن كتاب در 95 مورد اختلافات بين آن دو را برشمرده است . [8] خلاصه : آراء سيد در فقه و اصول و تفسير و كلام و ادب همواره زنده و در مؤلفات دانشمندان پس از او مذكور است و در محافل علمى مورد بحث و تحقيق قرار مىگيرد .

[1] . الذريعة ، 1 / 365 و ريحانة الادب ، 3 / 371 .
[2] . از افاضل اواخر قرن نهم و اوائل قرن دهم .
[3] . ادب المرتضى ، 124 به نقل از فهرست مخطوطات مكتبة الرضا ، 469 .
[4] . ادب المرتضى ، 124 به نقل از رياض العلماء ، ترجمهء مرتضى .
[5] . روضات الجنات ، 173 .
[6] . ادب المرتضى ، 125 به نقل از رياض العلماء ، 146 .
[7] . ادب المرتضى ، 125 و 159 .
[8] الذريعة ، حرف الهمزة ، 361 .

151