نام کتاب : تاريخ بخارا ( فارسي ) نویسنده : محمد بن جعفر الزشخي جلد : 0 صفحه : 19
به نظر نرسيده . و ناشناس ماند . و ليكن ديگرى به نام سلمويه بن صالح الليثى كه در نام پدر و نسبت با وى شريك است نامش در جملهء روات تاريخ آمده است ، و نيز در موضع ديگر همين تاريخ ( ص 55 ) از شخصى ديگرى به نام سليمان ليثى روايت شده كه بعيد نيست سليمان همان سلمويه باشد و به غلط در اينجا سليمان ياد شده باشد . ابن النديم در كتاب الفهرست سلمويه بن صالح الليثى را در جملهء روات اخبار و انسابش شمرده ، و كتابى به نام ( كتاب الدوله ) به او نسبت داده است [1] . سمعانى هم در الانساب مكرر از ابن سلمويه بن صالح با كنيه ابو صالح و بىنسبت الليثى ياد كرده و مطالبى از وى روايت نموده است [2] . ياقوت در معجم البلدان او را با كنيهء ابو صالح و نام سلمويه بىآنكه از نام پدر و نسبش اسم برد مطالبى نقل كرده است [3] . مسعودى در كتاب التنبيه و الاشراف از او فقط به ذكر نام سلمويه اكتفا نموده و او را از روات اخبارش شمرده است ، ولى در كتاب مروج الذهب در ابتداى كتاب كه مآخذ خود را ذكر كرده از سلمويه نامى نبرده و از كتاب ( الدوله العباسيه ) تأليف محمد بن صالح نطاح [4] نام مىبرد . نام شخص اخير در الانساب و اللباب فى تهذيب الانساب [5] و الفهرست و ارشاد الاريب آمده [6] و به اخبارى و نسابه بودنش توصيف شده و گفتهاند « او اول كسى است كه كتابى به نام ( كتاب الدوله ) نوشت و در سال 252 در گذشت . » از آنچه دربارهء ليثى و نطاح از كتب مختلف نقل شد معلوم مىشود كه اين دو شخص هر چند در نام پدر شريكاند و هر دو مؤلف ( كتاب الدوله ) مىباشد ليكن هر يك شخصيتى جداگانه و ارتباطى با هم ندارند ، و نبايد آن دو را به يك ديگر اشتباه كرد . و اما شخص محمد بن صالح الليثى و سلمويه چون در نام پدر و نسبت شريك و هر دو نسابه و نرشخى هم نسب آل سامان را از محمد نقل نموده محتمل است كه محمد بن صالح الليثى و سلمويه بن صالح الليثى نام يك شخص باشد كه گاه به نام محمد و گاه به نام سلمويه خوانده مىشده است ، محتمل است كه نام محمد كه در اين كتاب ياد شده خطا و غلط ، و همان سلمويه صحيح باشد و ذكر سليمان ليثى در محل ديگر مؤيد اين احتمال است . در هر حال بىشك و ترديد اين شخص به هر نامى كه خوانده شود يكى از روات اخبار و از نسابه ها و كتابش از مآخذ تاريخ نرشخى بوده است . اما شخص دوم يعنى ابو الحسن مدائنى او از روات مشهور و داراى تأليفات عديده
[1] - الفهرست چاپ مصر ص 156 [2] - الانساب چاپ حيدر آباد دكن ج 1 ص 27 و 29 [3] - ياقوت ج 4 ص 170 [4] - مروج الذهب حاشيهء كامل ابن اثير ج 1 ص 9 [5] - اللباب فى تهذيب الانساب ج 3 ص 230 [6] - ارشاد الاريب فى معرفة الاديب ج 1 ص 407
مقدمه 19
نام کتاب : تاريخ بخارا ( فارسي ) نویسنده : محمد بن جعفر الزشخي جلد : 0 صفحه : 19