( رك : ترجمهء يمينى چاپ آقاى قويم ص 9 و 272 ) .
از ميان شرحهاى مذكور الفتح الوهبى ( يا شرح منينى ) و شرح نجاتى مشهورند و از مآخذ معتبر به شمار مىآيند .
8 - رينولد مستشرق انگليسى تاريخ يمينى را از روى ترجمهء جرفادقانى ( كتاب حاضر ) به زبان انگليسى ترجمه كرده و به سال 1808 م . در لندن چاپ كرده است [1] .
تاريخ يمينى ( متن عربى ) در دهلى به سال 1848 م . به كوشش اسپرنگر و در بولاق مصر به سال 1290 ه . ق . و در لاهور به سال 1300 ه . ق . 1883 م . به چاپ رسيده است .
شرح حال مترجم كتاب :
ترجمهء فارسى تاريخ يمينى - چنان كه گفتيم - به وسيلهء ابو الشّرف ناصح بن ظفر بن سعد منشى جرفادقانى ( گلپايگانى ) از دبيران بنام دورهء سلجوقى انجام گرفته است . وى در نظم و نثر دو زبان فارسى و عربى ماهر و استاد بود و در دستگاه بعضى از مماليك اتابكان آذربايجان كه پس از بر افتادن دولت اتابك محمّد جهان پهلوان و برادرش عثمان قزلارسلان بر قسمتى از ايران غربى و مركزى استيلا يافته بودند مىزيسته . در ماه ربيع الآخر از سال 603 [2] به تشويق ابو القاسم علىّ بن الحسين [3] بن محمّد بن ابى حنيفه وزير جمال الدّين آى ابه الغ باربك [4] يكى از همين مماليك

[1] - رك : ترجمهء تاريخ يمينى ، چاپ آقاى قويم ، مقدمه ، ص 9
[2] - رك : كتاب حاضر ص 10 ص 3
[3] - در نسخهء چاپى تهران 1272 ، الحسن است ، متن مطابق نسخه هاى خطى است .
[4] - نام اين پادشاه اتابك محمد جمال الدين آى ابه است و در كتاب حاضر در فصل « حوادث ايام » - كه به خاتمهء يمينى معروف است و ترجمه از تاريخ عتبى نيست بلكه خود جرفادقانى شرح حوادث روزگارش را به قلم آورده - داستانى در بارهء پادشاه مزبور نقل مىكند . تفصيل اين داستان در صفحهء 430 و 431 آمده ، بدان جا رجوع شود .

مقدمة 24