مىرسد [1] ، ديگر قسمتى كه در مصر و در مغرب بوده است و تا پايان عمر وى و حدود بعد از سال 292 هجرى را شامل است .
يعقوبى دوران جوانى خود را در ارمنستان و در خدمت طاهريان خراسان ( 205 - 259 ) بسر برده و فتوحات آنان را در كتابى جداگانه نوشته است [2] .
يعقوبى رحّاله و دوستدار سفر بود ، و بلاد اسلامى را شرقاً و غرباً سياحت كرد ، و چنان كه در كتاب مختصر البلدان ابن فقيه ص 290 از خود وى نقل مىكند ، مدتى در ارمنستان اقامت داشته و براى چندين نفر از پادشاهان و عمال آن سرزمين منشيگرى داشته است . وى در سال 260 در ارمنستان بود و بگفتهء سارتن تا سال 873 - 873 ( 259 - 260 ه‌ . ) در ارمنستان و خراسان شكوفا بود [3] سپس به هند رفت و آنگاه به مصر و بلاد مغرب رفت و نزد طولونيان ( 23 رمضان 254 - 292 ) برخوردار بود و از آن پس با مشرق زمين ارتباطى نداشت و به همين جهت است كه مسعودى در كتاب مروج الذهب [4] و حاجى خليفه در كشف الظنون [5] او را بعنوان « احمد بن يعقوب را مصرى » نام برده‌اند .
محل و تاريخ وفات يعقوبى بدرستى معلوم نيست ، ظاهراً چنان كه در دائرة المعارف اسلامى [6] تصريح شده ، وفات وى در مصر ( يا مغرب ) روى داده و ديگر بمشرق زمين باز نگشته است . در تاريخ وفات وى اقوال ذيل به نظر رسيده است :

[1] - هوتسما مىنويسد ، تقريباً مىتوان گفت كه در حدود 260 از مشرق به مصر مهاجرت كرده ، زيرا كه اولاً تاريخ او تا سال 258 مىرسد ، و ديگر آنكه حكام خراسان را در كتاب جغرافى خويش تا آن تاريخ نام برده است و از اينجهت به نظر مىرسد كه از آن سال به بعد ارتباطى به احكام طاهرى نداشته است . ( ر . ك . البلدان ص 60 - 72 )
[2] - ر . ك . دائرة المعارف الاسلامى ج 4 ص 1152 . تاريخ يعقوبى ج 2 ص 442 ، چاپ دوم بيروت
[3] - مدخل سارتن ج 1 ص 607
[4] - ج 1 ص 16
[5] - ج 1 ص 283
[6] - ج 4 ص 1153

مقدمهء مترجم 18