وقت بهار بود ، از راست و چپ آن سبزى ديد و نيكويى ، رود فرات و سواد عراق گرد وى اندر . و نعمان را بيست و نه سال بود تا ملك بود ، وزير را گفت : هيچ جايى چيزى هست اندر جهان ديدار چشم را از اين نيكوتر ؟ ! وزير گفت : اين نيكو است و ليكن عيبش آن است كه نپايد . گفتا : چه چيزى است كه بقايى دارد و آن بپايد ؟
گفتا : آن جهان و دين خداى و عبادت . نعمان از آن خورنق فرود آمد و از اين جهان بگريخت و ملك را دست باز داشت ، و آن شب پنهان شد ، و نيز هرگز هيچكس او را نديد و كس ندانست كه وى كجا شد . و او را پسرى بود المنذر بن النعمان ، او به جاى پدر بنشست ، و يزدجرد آن ملك عرب او را داد . و منذر را ابن ماء السّما خواندندى ، و ماء السّما مادرش بود و پدرش نعمان بن امرؤ القيس بود . و اين منذر بهرام را همى پرورد همچنانكه پدرش ، تا ده ساله شد .
و گروهى از اصحاب اخبار ايدون گفتند كه يزدجرد بهرام را خود بدين منذر سپرده بود از پس آنكه نعمان رفته بود ، و خبر درستتر آن است كه به نعمان سپرده بود پدر منذر چنان كه گفتيم . و مر اين منذر را پسرى بود خرد ، نام وى نعمان ، و اين نعمان از پس پدر ملك بگرفت . و نعمان المنذر همچند بهرام گور بود و بهرام با وى همى بزرگ شد . چون بهرام بزرگ شد و ده ساله گشت ، منذر را گفت : استادان آر تا مرا ادب آموزند . [ a 116 ] و علم و سوارى و تير انداختن بياموزند . منذر گفتا : استاد هنوز وقت نيست كه تو كودكى و ترا لعب و شادى بايد كردن . بهرام گفت : اگر من به سال خردم به عقل بزرگم ، اگر مرا وقت علم آموختن نيست ، اكنون طلب بايد كردن تا چون وقت آيد علم با من بود كه هر چيزى را كه به وقت وى طلب نكنى از پس وقت نيابى ، و آنچه پيش از وقت طلب كنى ، به وقت بيابى .
منذر چون اين سخن از وى بشنيد ، شاد شد به رغبت او اندر علم و ادب و سوارى ، و او را معلَّمان و موبدان بياورد تا او را علم و ادب بياموختند . و حكماى عرب و عجم و روم از هر شهرى بياوردند و او را بنشاندند تا وى هر چه خواست بياموخت ، و پانزده ساله شد . پس معلَّمان را باز گردانيدند ، و منذر هر كسى را برّ كرد .
و بهرام فرمود كه سواران را ايدر با من بدار تا سوارى بياموزم ، و تير اندازان را بيار تا

639