چند آن سگ را زد ، باز نگشت و به سخن آمد و به زبانى فصيح گفت : مرا چه زنيد كه من نيز بدان خداى كه شما به دو گرويده‌ايد ، گرويده‌ام . و آن علامتى بود ايشان را و آيتى از خداى عزّ و جلّ .
پس برفتند تا به در كهف اندر شدند . غارى ديدند بزرگ و فراخ ، چنان كه خداى گفت : * ( وَهُمْ في فَجْوَةٍ مِنْه 18 : 17 ) * . آنجا اندر شدند و بخفتند . سگ نيز اندر شد و بخفت بدانجا اندر ، و دستها پيش دراز كرد و دهان بر دستها نهاد ، چنان كه عادت سگان باشد . قوله تعالى : * ( وَكَلْبُهُمْ باسِطٌ ذِراعَيْه بِالْوَصِيدِ 18 : 18 ) * . و الوصيد اسم الغار و قيل اسم الجبل الَّذى كان فيه الغار . پس خداى عزّ و جلّ خواب بر ايشان افگند ، و به خواب اندر جان از تن ايشان بشد ، و از سگ نيز جان جدا شد ، و ديگر روز ملك مر ايشان را طلب كرد نيافت . [ گفتند از شهر بيرون رفتند . ملك از پس ايشان به طلب كس فرستاد ، و يك ماه ايشان را طلب كردند و نيافتند . پس دست باز داشتند . ] [ b 106 ] و ايشان سيصد و نه سال بماندند بدان غار اندر مرده ، و هر هفته‌اى خداى عزّ و جلّ فريشته‌اى را بفرستادى تا ايشان را از اين پهلو به ديگر پهلو گردانيدى تا زمين گوشت ايشان نخورد و اندامشان نريزد ، چنان كه خداى گفت : * ( وَنُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَذاتَ الشِّمالِ 18 : 18 ) * . چون آفتاب از مشرق بر آمدى ، از دست راست كهف رفتى ، و چون فرو شدى ، از دست چپ كهف فرو شدى ، چنان كه خداى تعالى گفت : * ( وَتَرَى الشَّمْسَ إِذا طَلَعَتْ تَتَزاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَإِذا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِّمالِ 18 : 17 ) * . و در آن كهف سوى ناحيت شمال بوده است . و چون چنين بود ، خورشيد كه بر آيد به دست راست بود ، و چون فرو شود از دست چپ كهف بود . و باد شمال و هوا اندر او بزد تا مرده اندر وى نپوسد . و ايشان سيصد و نه سال بدانجا اندر بودند و دقيانوس بمرد و ملكان ديگر آمدند به شام از يونانيان ، و باز ملك از دست ايشان بشد و به روميان شد . نخستين ملك روم شام گرفت ، و عيسى بن مريم بدان وقت بيرون آمد و حديث اصحاب الكهف بنى اسرائيل را بگفت باز زنده شوند و خلق ايشان را ببينند و باز بميرند ، تا خلق را پديد آيد هر كه به شكّ است اندر بعث كه خداى مرده را زنده كند .
پس يك تن از ايشان زنده شد ، وقت نماز پيشين كه آفتاب بگشته بود ، نام او

577