چهار تن است . شخص دوم كس استكه مطلبى را از رسول خدا صلى الله عليه وآله شنيده و اما آنرا درست حفظ نكرده است ، قصد دروغ ندارد ، همانگونه كه به ياد دارد نقل مىكند و عمل مىنمايد و مىگويد : شنيدم رسول خدا صلى الله عليه وآله چنين فرمود ، اگر مردم بدانند كه او فراموش كرده و آنچه را مىگويد و عمل مىكند تصورى بيش نيست ، از او نمىپذيرند و اگر خودش هم بداند آنها خيالات و تصوراتند ، آنها را رها كرده و به آن عمل نمىكند . سومين شخص آنستكه فرمايش رسول خدا صلى الله عليه وآله را شنيده كه حضرت به چيزى امر فرموده ، سپس فرمايش آن حضرت را در نهى از آن نشنيده است ، يا نهى را شنيده و امر را نشنيده ، منسوخ را گرفته و ناسخ را از دست داده است ، در حاليكه اگر متوجه شود منسوخ را رها مىكند ، و مسلمانان هم چنانچه از مطلب خبردار شوند ، به حرف او اعتنا نمىكنند . چهارمين نفر كسى استكه هرگز بر خدا و رسولش دروغ نبسته ، بلكه بخاطر ترس از خدا و تعظيم رسول الله صلى الله عليه وآله خود دشمن دروغ است ، و نيز وهم و تصورات هم در گفته‌هاى او راه ندارد . دقيقا آنچه را شنيده مطابق اصل حفظ كرده و بدون هيچ كم و زيادى نقل مىكند ، ناسخ را مىداند و به آن عمل مىكند و از منسوخ مطلع بوده و آنرا كنار مىگذارد . خاص و عام را مىشناسد و چيزى را در جاى خودش قرار مىدهد . عارف به متشابه و محكم مىباشد . گاهى از اوقات كلام رسول خدا صلى الله عليه وآله دو وجه و معنا دارد ، يك معناى عام و يك معناى خاص . كسى كه عارف و آشناى به سخن و مراد و معناى كلام خدا و رسولش صلى الله عليه وآله نيست ، آن را بدون معرفت بر غير معناى حقيقى و مراد واقعى حمل مىكند . اصحاب رسول خدا صلى الله عليه وآله همه اينطور نبودند كه هر چه را مىشنوند بفهمند . بلكه خيلى از آنها يك مطلب را چندين بار مىپرسيدند باز هم نمىفهميدند ، بلكه دلشان مىخواست شخص كودن و بيسواد و بيابانى بيايد و دوباره از آن حضرت عليه السلام چندين بار همان مطلب را بپرسد تا آنها مطلب را بشنوند و بفهمند . اما من ( شخص على عليه السلام ) مطلبى را نشنيدم جز آنكه را حفظ كردم . نپرسيدم جز آنكه با يكبار پرسيدن آنرا فهميدم . اينها صورتهاى اختلافى استكه در بين مردم و روايات آنها وجود دارد .
< فهرس الموضوعات > * * علم و گمان و اجتهاد عمر در مقابل خدا و رسول خدا صلى الله عليه وآله < / فهرس الموضوعات > * * علم و گمان و اجتهاد عمر در مقابل خدا و رسول خدا صلى الله عليه وآله < فهرس الموضوعات > * * * ادعاىهاى گزاف بخارى و پيروانش درباره علم عمر < / فهرس الموضوعات > * * * ادعاىهاى گزاف بخارى و پيروانش درباره علم عمر

1274