. سپس عمر گفت اگر زنده باشم چنان درباره كلاله حكم كنم كه هر كسى بتواند آنرا بفهمد ، چه قرآن بخواند و چه نخواند . . . .
- كنز العمال ج 5 ص 732 ابو رافع روايت مىكند : عمر در حاليكه به ابن عباس تكيه داده بود و ابن عمر سعيد بن زيد هم حضور داشتند ، گفت : آگاه باشيد كه من درباره كلاله چيزى نگفتم وبراى خود جانشينى تعيين نكردم و هر اسيرى از عرب بعد از من از مال خدا آزاد است . سعيد بن زيد به او گفت : اگر تو مانند ابوبكر به كسى اشاره مىكردى ( بعنوان جانشين ) قطعا مردم او را برمىگزيدند . عمر جواب داد : اطرافيان من بسيار حريص وبد هستند . من امر خلافت را به شش نفرى مىسپارم كه رسول خدا صلى الله عليه ( وآله ) وسلم تا آخرين نفس از آنها راضى بود . دو نفر بودند كه اگر هر يك از آندو زنده بود خلافت را به او مىسپردم ، سالم غلام ابو حذيفه و ابو عبيده جراح .
- مستدرك حاكم ج 2 ص 303 على بن محمد بن عقبة الشيبانى . . . . . . از محمد بن طلحة بن يزيد بن ركانه روايت مىكند : عمر بن خطاب مىگفت : اگر سه چيز را از رسول خدا صلى الله عليه ( وآله ) وسلم پرسيده بودم ، برايم از شتران سرخ مو بهتر بود . يكى آنكه خليفه بعد از آن حضرت چه كسى خواهد بود ، دوم آنكه آيا جنگ با كسى كه زكات را قبول دارد اما آنرا به من نمىدهد ، جايز است و سوم معناى ، كلاله .
مسأله حماريه وحكم عمر - مغنى ج 7 ص 21 چنانكه زنى بميرد و ورثه او شوهر و مادر و برادران مادرى و برادران تنى ( پدر و مادرى او باشند ) . . . . . اين مسأله بنام ، مشركه ، نام گرفته چنانكه به مسأله حماريه ( بنام الاغ ) ناميده شده است و علت اين بود كه برادرانى كه از طرف مادر يكى و از طرف پدر ناتنى بودند ، نزد عمر رفته و از او خواستند ارث مادرشان را تقسيم كند ، عمر به يكى از آنها ارث داد و ديگرى را محروم كند ، آنكه محروم شده بود گفت ، اصلا فرض كن كه پدر ما الاغ ( حمار ) بوده ، مادرمان

414