إسم الكتاب : يادداشتهاى استاد مطهرى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 516)

سلب مىشود كه بتواند به همنوعان خود ستم كند و به آزاديهاى آنها تجاوز كند .
چاره ناپذيرى عدم مصونيت افراد از يكديگر از ناحيهء علم :
درد هم از آنجا پيدا مىشود . چارهء اين درد در دست علم هم نيست ، برعكس و با و خناق و سرطان و غيره ، فقط و فقط دردست دين است .
چاره ناپذيرى از ناحيهء بالارفتن سطح شعور و احساسات :
بالارفتن شعور عامه نمىتواند كارى بكند - مسألهء پيش افتادن طبقهء حاكمه و مسألهء نفاق .
3 . پنج اصل هوبز در كتاب ( آزادى فرد و قدرت دولت ) در فرق ميان انسان و حيوان اجتماعى : .
الف . رقابت .
آزاديخواهىِ آزادى ازدست - دادگان :
ب . وحدت خير فرد و خير عموم .
ج . ادراك نقص و تشخيص اصلحيت خود و طرح نو .
پنج اصل هوبز :
د . عدم قدرت بر سخن و وارونه جلوه دادن حقايق و تبليغات دروغين و جوفروشى و گندم نمايى .
< شعر > ( دموكراسيش مىنامند خودرأيىّ و خودكامى در اين مكتب كه معنى واژگون گرديده اسما را ) < / شعر > ه . حيوان در اثر آسايش آرام مىگيرد ولى انسان در اثر آسايش خيالات ديگرى از قبيل دخالت در حكومت در مغزش پيدا مىشود .
بالاتر از آزادى ، اتحاد و يگانگى و محبت است و الفت . :
4 . عطف به نمرهء 2 ، آزادى ايده آل انسان نيست ، شرط است . آنچه به زندگى انسان از ناحيهء ديگران سعادت مىدهد محبت است ، صفاست ، يگانگى است ، صميميت است ، علاقه به سرنوشت يكديگر است ، تعاون است ، مؤاخاة است . بهره اى كه انسانها از يكديگر بايد ببرند اين نيست كه از ناحيهء يكديگر آزارى نبينند ، سد و منعى براى يكديگر به وجود نياورند .
تاريخ اسلام از اين جهت :
5 . تاريخ اسلام شاهد آن است كه هم به افراد نسبت به يكديگر آزادى و امنيت داده است و هم اينكه صفا و وحدت و يگانگى و عاطفهء انسانى نسبت به يكديگر ايجاد كرده است .
تاريخ بشر عصر جديد :
6 . عطف به صفحهء [ 59 ] ، تاريخ بشر قرون جديد نشان مىدهد كه خدمات انسانى كه به انسانها شده است اگر منتسب به پيامبران يا

61