إسم الكتاب : يادداشتهاى استاد مطهرى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 516)

« اختلاف دنياى قديم با دنياى ماشينى جديد فقط در وسايل است نه در مقاصد . . . چه خواهيد گفت اگر همهء پيشرفتهاى ما تنها اصلاح روشها و وسايل باشد نه بهبود غايات و مقاصد . » .
اقبال در ( احياى فكر دينى ) ص 203 ( مقالهء اصل حركت در اسلام ) مىگويد :
« بشريت امروز به سه چيز نيازمند است : تعبيرى روحانى از جهان ، آزادى روحانى فرد ، و اصولى اساسى و داراى تأثير جهانى كه تكامل اجتماع بشرى را بر مبناى روحانى توجيه كند . شك نيست كه اروپاى جديد دستگاههاى انديشه اى و مثالى در اين رشته ها تأسيس كرده است ولى تجربه نشان مىدهد كه حقيقتى كه از راه عقل محض به دست مىآيد نمىتواند آن حرارت اعتقاد زنده اى را داشته باشد كه تنها با الهام شخصى حاصل مىشود . به همين دليل است كه عقل محض چندان تأثيرى در نوع بشر نكرده ، در صورتى كه دين پيوسته مايهء ارتقاى افراد و تغييرشكل جوامع بشرى بوده است . مثاليگرى اروپا هرگز به صورت عامل زنده اى در حيات آن درنيامده و نتيجهء آن پيدايش « من » سرگردانى است كه در ميان دموكراسيهايى ناسازگار با يكديگر به جستجوى خود مىپردازد كه كار منحصر آنها بهره كشى از درويشان به سود توانگران است . سخن مرا باور كنيد كه اروپاى امروز بزرگترين مانع درراه پيشرفت اخلاق بشريت است . از طرف ديگر ، مسلمانان مالك انديشه ها و كمال مطلوبهاى نهايى مطلق مبتنى بر وحيى مىباشند كه چون از درونى ترين ژرفناى زندگى بيان مىشود به ظاهرى بودن صورى آن ، رنگ باطنى مىدهد . براى فرد مسلمان ، شالودهء روحانى زندگى امرى اعتقادى است و براى دفاع از اين اعتقاد به آسانى جان خود را فدا مىكند . »

511