تسخير نفس بيان مىكند و اينكه انسان علاوه بر نيروى عقل نيازمند به نيروى ايمان است .
12 . رجوع شود به جزوهء « تلاقى دين و علم » ترجمهء آقاى احمد آرام .
13 . فرق است ميان عالم بودن و روح علمى داشتن ، و همچنين فرق است ميان متدين بودن و روح دينى داشتن . عالم آن است كه مىداند ، البته آن كه دانستنش محدود است به امور محدودى ، و روح علمى داشتن عبارت است از روح تحقيق و جستجو و كاوش و اقرار به جهل و ديگر عدم غرور و جمود و جزم .
اما دينى بودن عبارت است از ايمان به دين ، و روح دينى داشتن عبارت است از محبت و خيرخواهى و ترك خودخواهى و خودپرستى .
دين از آن جهت حرارت است كه اميد است و چون اميد است حركت هم هست :
14 . در شمارهء 1 گفتيم كه ايمان حرارت است و علم روشنايى .
اكنون مىگوييم كه ايمان از آن جهت حرارت است كه اميد است و اميد حرارت است و چون حرارت است حركت هم هست . آيا احساس كرده‌ايد كه وقتى كه يك اميد به موفقيت و يك سعادت آينده در شما پيدا مىشود چگونه جريانى مثل جريان برق و بخار سراسر وجود شما را مىگيرد ، برعكس وقتى كه اميدتان بريده مىشود نوعى سردى و دلزدگى پيدا مىكنيد ، دستتان ديگر به كارى نمىرود .
به نسبت شعاع اميد ، حرارت ايمانى عميق و پايدار است :
اين اميدها موقت است و تأثيرى در شعاع حال و « آن » دارد و اثر محدود و احياناً تخديركننده اى دارد ، ولى دين يك اميد و يك حرارت مركزيى است كه هرگز سرد نمىشود و تا دوردست ترين افقها را گرم مىكند .
اميدهاى موقت و حرارتهاى موقت براى انسان در « آن » و يا در « زمان حال » :
ساير اميدها تا وقتى كه انسان در غفلت « آن » بسر مىبرد تأثير مىبخشند و تأمل مختصر در فنا و نيستى آنها از حرارت آنها مىكاهد ، و بعلاوه قدرت مقاومت در مقابل عوامل مخالف در آنها خيلى ضعيف است اما اميدى كه دين ايجاد مىكند دامنه دار و گسترده و قابل مقاومت است .
15 . انسان بايد بداند و بخواهد تا برود و عمل كند . علم به ما

506