دامنگير او مىشود مانند اعضاى يك پيكر [ ند ] كه كوتاهى يك عضو در كار خود ( مثلًا كبد يا معده يا قلب ) در ساير اعضا مؤثر است و گناهى كه مثلًا دست يا چشم يا زبان يا عضو تناسلى مىكند چوبش به پا مىخورد و درد پا عين درد ساير اعضاست و فقط در آخرت است كه پرونده ها از يكديگر جدا مىشود زيرا در آنجا زندگى اجتماعى نيست و آنچه گفته شد خاصيت زندگى اجتماعى است . به هر حال ايمان به اين حقيقت كه اگرچه در آخرت « لاتَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَاخْرى » ولى در دنيا « وَاتَّقوا فِتْنَةً لاتُصَيبَنَّ الَّذينَ ظَلَموا مِنْكُم خاصَّةً » ، « وَلْيَخْشَ الَّذينَ لَوْتَرَ كوا من خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعافاً خافوا عَلَيْهِمْ » ( رجوع شود به ورقه هاى « توبه و آثار گناه » ) . در قرآن به نسل يهوديان زمان پيغمبر نسبت قتل انبياء گذشته را مىدهد . و همچنين اين حقيقت كه « إنْ تَنْصُرُوا الله يَنْصُرْكُمْ » يعنى توقع اينكه مردمى بخوابند و انتظار لطف خدا را داشته باشند غلط است لطف خدا از مجراى حركت به سوى مقاصد صالحهء عمومى مىرسد و امثال اين حقايق .
اينها حقايقى است كه اكثر مردم نمىتوانند به اينها ايمان بياورند زيرا بايد سطح فكر و عقلشان خيلى بالا آمده باشد تا اينها را بفهمند .
همچنين است مكافاتهاى عملى كه نسلى از نسل ديگر مىكشد و در عين حال اين مكافاتها خير و سبب بيدارى است ، مثل بدبختى [ اى ] كه عرب معاصر در اثر فساد اخلاق از ناحيهء اسرائيل كشيد و همين سبب بيدارى آنها شد . رجوع شود به ورقهء « ايمان به گفته هاى پيغمبر يا به آثار گناهان و واجبات » .
« ظَهَرَ الْفَسادُ فِى الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أيْدِى النّاسِ » و « إنَّ الله لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى يُغَيِّروا ما بِأنْفُسِهِمْ » و « كَلَّا بَلْ رانَ عَلى قُلوبِهِمْ ماكانوا يَكْسِبونَ » و « وَمن أعْرَضَ عَنْ ذِكْرى فَإنَّ لَه مَعيشَةً ضَنْكاً » و ( حديث ) « ان لله عقوبات فى القلوب و عقوبات فى الابدان ، ضنك فى المعيشة و وهن فى العبادة و ما ضرب عبد بعقوبة اشد من قسوة القلب » .
2 . آنچه به عنوان مثال در مورد بالابودن سطح فكر دينى نسبت به سطح ساير افكار گفته شد اين است :

499