مصالح تمدناند . زمينهء تمدن مرهون مردانى است كه يك هدف و ايمان اجتماعى داشته‌اند . علم در آن زمينه ها روييده است . شرق امروز نيازمند به يك ايمان جديد است و نه به علم و فلسفه كه مصالح تمدناند .
25 . تعريف ايدئولوژى [1] : در ورقه هاى « جهان و انسان از ديده على عليه السلام » گفته‌ايم يعنى آن سلسله افكار و معتقدات يك فرد يا يك جمع يا يك دين كه محور و مركز ساير معتقدات ديگر و تعيين كننده و مشخص كنندهء هدف اوست و وسيله و معيار و مقياس ارزيابى در ساير مسائل است . ايدئولوژى مبتنى بر دو ركن ايمان و فلسفه يعنى جهان بينى است .
در ( بعثت و ايدئولوژى ) ص 2 مىگويد :
« مجموعه معتقدات يا مكتب فلسفى و نظرى كه از طرف شخص يا جمعيتى به عنوان محور و مبناى فكرى براى هدف گيرى حزبى و وسيلهء ارزيابى براى تعيين راه و روش اجتماعى ومبارزه اى ايجاد شده باشد . » .
اين تعريف درست نيست .
در صفحهء 7 مىگويد :
« ايدئولوژى قديم غريزى و كلى بوده است و در حالت اجمالى خود به طور خودكار عمل مىنموده است . علاوه بر آن تقريباً شامل كليه مراتب و مراحلى كه امروزه آنها را به نامهاى هدف ، مكتب ، روش ، تاكتيك ، برنامه و غيره مىناميم و فصول جداگانه برايشان قائل مىشويم بوده است . . . »

[1] . رجوع شود به شمارهء 33 .

455