إسم الكتاب : يادداشتهاى استاد مطهرى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 516)

* ( حقّه من القوىّ غير متعتع [1] ) * . . .
على عليه السلام در زمان خلافت ، متخلفين از بيعت و همچنين خارجين از بيعت ( خوارج ) را و كسانى كه شخص او را تكفير و تضليل مىكردند مزاحم نمىشد و حتى سهم بيت المال آنها را نبريد تا چه رسد كه امنيت مالى و جانى آنها را تهديد كند . اينها براى اين بود كه همه بدانند قدرت حاكمه نبايد و نمىتواند جلو اظهار رأى و عقيدهء آنها را بگيرد .
در اين جهت بدون شك سطح شعور عامهء مردم بالا رفته است و طبقات محروم و پامال شده درك كرده‌اند كه بايد حقوق خود را خود بگيرند [2] ، و اينكه استيفاء حقوق جز با مؤثربودن در سرنوشت خود ممكن نيست ، و اين مؤثر بودن جز از راه مؤثربودن در حكومت و در ثروت مؤثر نيست ، و اين مؤثربودن در حكومت يا گردش ثروت جز با ايجاد قدرت ميسر نيست ، و ايجاد قدرت جز با تشكل و همبستگى و داشتن برنامه و ايدئولوژى ميسر نيست . از اين رو احزاب ، سنديكاها ، اتحاديه ها ، وابستگى به مرام و مسلكها پيدا شده است .
ولى به موازات همينها پيشرفت عظيمترى در طبقهء حاكم و پامال كننده پيدا شده است از نظر قدرت و اسلحه و تشكيلات جاسوسى و دست يافتن به وسايل عظيم تبليغاتى و اغفال و قدرت بر وارونه جلوه دادن حقايق و روپوش طلايى كشيدن بر روى مظالم و جنايات خود ، و نتيجه با قديم چندان فرقى نكرده است . بعلاوه به اين وسيله آزادى واقعى تأمين نمىشود و جاها عوض مىشود ، طبقهء مظلوم تبديل به طبقهء ظالم مىشود .
عامل ديگرى كه مربوط به سلب شدگان است ، اسارت عقلى و فكرى آنهاست ، و مىدانيم كه قرآن كريم به شكل عجيبى دعوت به آزادى عقلى و تعقل و تفكر و بازكردن چشم عقل و بصيرت مىكند ، با

[1] . بعلاوه همانطور كه در ورقه هاى « آزادى معنوى » گفتيم اسلام رسماً استعباد را محكوم مىكند : * ( وَلا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً ارْباباً من دونِ الله . . . وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّها عَلَىَّ انْ عَبَّدْتَ . . . اتَّخَذوا أحْبارَهُمْ وَرُهْبانَهُمْ . . .
[2] . رجوع شود به ورقه هاى « آزادى معنوى » ، ص 9 .

121