مع صحو المعلوم ( 1 ) ، اين كلام را گرچه به نهج البلاغة نسبت داده‌اند ، لكن در آن نيست . و علاوه ربطى به محو و صحو صوفيه ندارد .
و بالأخره حلاّج كسى است كه منكر ضروريات دين اسلام بوده است ، به عنوان نمونه مرحوم محدّث قمى در سفينة البحار از شهيد اوّل نقل مىكند كه كتابى از منصور يافت شد كه در آن چنين نوشته بود : هر كس سه روز و سه شب روزه بدارد و افطار نكند ، بعد از سه روز با چند برگ نعنا افطار كند ، روزه ماه رمضان از او ساقط مىشود ، و هر كس در يك شب دو ركعت نماز بخواند كه از اوّل شب تا به صبح طول بكشد ، بعد از آن نماز از او ساقط مىشود ، و هر كس تمام درآمد يكروز خويش را در راه خدا تصدّق كند ، حج از او ساقط مىشود ، و اگر نزد قبور شهداء در مقابر قريش برود و در آن ده روز بماند ، و روزه بگيرد و نماز بخواند و جز با مقدار كمى نان جو و نمك افطار نكند كلّ عبادات از او ساقط مىشود ( 2 ) !
علاوه بر همه اينها براى محكوميّت منصور سحر و شعبده او كافى است ، و در روايت سكونى از امام صادق ( عليه السلام ) نقل شده كه آن حضرت از رسول خدا نقل كرده‌اند كه فرمود : ساحر المسلمين يقتل . « ساحر مسلمان كشته مىشود . » ( 3 ) و اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) فرمود : « اى مردم ، برحذر باشيد ازياد گرفتن نجوم مگر آنچه جهت راه يا بى در خشكى و دريا لازم است ، زيرا نجوم به غيب گويى كشيده مىشود ، و منجم مثل كاهن است و كاهن همانند ساحر است ، و ساحر چون كافر است و كافر در آتش است . » ( 4 ) باز با همه اين روايات و نكته‌ها ، مثنوى و همفكران او مىگويند :

1 - خيراتيه 2 / 337 ، در ضمن اخبار ضعيفه نقل كرده است . 2 - سفينة البحار 1 / 297 . 3 - وسائل الشيعة ، 12 / 106 ، باب 25 ، از ابواب مايكتسب به حديث 2 . 4 - خطبه 79 نهج البلاغة . براى اطلاع بيشتر از موضوع سحر و نجوم به كتاب سفينة البحار مراجعه فرماييد .

509