و يسئلونك عن الروح قل الروح من أمر ربّى و ما اوتيتم من العلم إلاّ قليلاً . ( 1 ) « از تو از روح مىپرسند بگو روح از امر پروردگار من است و به شما جز اندكى از علم داده نشده است . » بهر حال آنچه مثنوى در باب مشورت در ايجاد خلق گفته مربوط به قرآن نيست ، بلكه ساخته فكر خود اوست ، و شعر او كه گفته : « بر ملائك خفيه . حُنبك مىزدند » نيز ساخته روح تصوّف مثنوى است و احتياج به شرح ندارد .
اين گونه تأويلات و دروغپردازيها مخصوص مثنوى نيست ، بلكه افراد ديگرى نيز مانند او همين كار را كرده‌اند ، به عنوان نمونه مرحوم علاّمه امينى در الغديرداستانى نقل مىكند كه ترجمه آن چنين است : « حاكم و غير او نقل كرده‌اند كه يكى از زهّاد در فضل قرآن و سوره‌هاى آن احاديثى جعل نمود ، به او گفته شد پيامبر فرموده است : كسى عمداً بر من دروغ ببندد جايگاه خويش را آتشين كرده است . گفت : من دروغ بر پيغمبر نبستم بلكه دروغ به نفع او گفتم . » ( 2 ) و از تأويل گراى كذّاب ديگرى نقل شده كه نام خود را « لا » يا « لانبى » گذاشته بود و سپس ادّعاى پيغمبرى كرد و گفت : پيغمبر فرموده است : « يا على أنت منّى بمنزله هارون من موسى إلاّ أنّه لانبي بعدى » كه ترجمه آن بنابراين تأويل چنين مىشود ; يا على تو از من به منزله هارون از موسايى با اين تفاوت كه « لا » يا « لانبى » بعد از من پيامبر است !
و رئيس اين تأويل گراها معاويه است كه در حديث قتل عمّار تأويل كرد ، و قضيّه آن قبلاً گذشت .

1 - سوره إسراء آيه 85 . 2 - الغدير 5 / 276 .

438