responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) نویسنده : سيد جواد المدرسي    جلد : 1  صفحه : 361

إسم الكتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 639)


صفات فعل ، به كلام مرحوم ملامهدى نراقى عليه الرحمة در كتاب « أنيس الموحدّين » گوش فرا ده كه مىگويد :
« و اين قسم از صفات فعل نيز به دو قسم منقسم مىشود ، اوّل آنكه همين نسبت محض باشند و معناى ديگرى سواى نسبت در بين نباشد ، مثل خالقيّت كه به معنى خلق كردن است و رازقيّت كه به معنى روزى دادن است ، دوّم صفاتى كه در آن غير از نسبت معنى ديگرى نيز هست ، و اين نسبت از آن صفت جدا نمىشود ، بلكه هميشه با او هست ، مثل اراده و مشيّت كه عبارتند از قصد كردن به فعل ، و اين قصد كه در اراده حاصل مىشود غير از نسبتى است كه ميان اراده و مراد موجود است ، امّا هر وقت آن قصد بهم مىرسد نسبت حاصل مىشود ، و حق آن است كه مجموع صفات فعل سبب و مبديى دارند كه آن در عين ذات اوست و از ذات جدا نمىشود و هميشه باقى است ، و آنچه به ايجاد خلق بهم مىرسد نسبتى است كه حاصل مىشود .
مثلاً سبب و مبدء خالقيّت ، قدرت بر خلق كردن و مبدء رازقيّت ، قدرت بر روزى دادن و مبدء تكلّم ، قدرت بر ايجاد كلام است ; و اين مبدء كه قدرت است عين ذات است و تغيّرى در آن نيست ، بلكه ذات متّصف است به اينكه در مالايزالِ آن ، اين امور از او صادر خواهد شد ، و آنچه در ازل نيست و به ايجاد مخلوقات به هم مىرسد نسبتى است ميان خالق و مخلوق و رازق و مرزوق و متكلّم و مخاطب ، و اين نسبت امرى اعتبارى است كه دخل به ذات ندارد كه تغيّر او باعث تغيّر ذات شود .
و همچنين مبدء اراده ، علم الهى است به خير و صلاح و نظام عالم ، و خداوند در ازل علم داشت كه صلاح و نظام عالم آن است كه هر يك از موجودات را به چه نحو و چه وقت ايجاد كند . » ( 1 ) تا آخر كلام او رحمة اللّه عليه .


1 - أنيس الموحدّين : 68 .

361

نام کتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) نویسنده : سيد جواد المدرسي    جلد : 1  صفحه : 361
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست