بديع الزمان گويد : اين شعر اشاره به اين حديث است :
إنّ امّتى امّة مرحومة ، ليس عليها في الآخرة عذاب ، اِنّما عذابها فى الدنيا القتل و البلابل و الزلازل . ( 1 ) « امت من رحم شده است ، عذابى در آخرت ندارد ، فقط در دنيا به كشتار و غم و غصّه و زلزله‌ها دچار مىشوند . » و نيز نقل كرده كه فرمود :
إنّ هذه الامّة مرحومة جعل اللّه عذابها بينها ، فإذا كان يوم القيامة دفع إلى كلّ امرئ منهم رجلاً من اهل الأديان ، فقال : هذا فداءك من النار . ( 2 ) « امت من مرحومه است و عذاب آنها در بين خودشان است ، وقتى روز قيامت شد به هر يك از آنان فردى از اهل اديان را مىدهند و مىگويند : اين فدايى تو از آتش است ، يعنى تو خلاص ، و او به جاى تو به جهنّم مىرود . » و باز نقل كرده كه فرمود : امّتى مرحومة مغفور لها متاب عليها . ( 3 ) « امّت من آمرزيده و مرحومه و توبه قبول شده است . » اين احاديث براستى مطابق گفتار يهود است كه خداوند از قول آنان مىفرمايد :
و قالوا لن تمسّنا النار إلاّ أيّاماً معدودة . ( 4 ) « عذاب آتش به ما نمىرسد مگر چند روزى » بلكه بالاتر است از حرف آنها ; زيرا

1 - مسند احمد 4 / 408 . مأخذ احاديث مثنوى ، ص 32 . 2 - مأخذ احاديث مثنوى ، ص 33 . حديث را بايد بر كتاب خدا و سنن قطعيّه پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) و برهان عقل عرضه داشت و اگر مخالف بود او را رها كرد ، و اين حديث مخالف است با آيات قرآن و احاديث معتبره ; و در نهج البلاغة است كه اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) به حارث همدانى نوشت : تمام آنچه را مىشنوى براى مردم باز مگو ; زيرا اين براى دروغگو بودن تو كافى است ، بنابراين مثنوى همه آيات و روايات را كه در شأن بدكاران و گنه كاران وارد شده است هيچ انگاشته . 3 - همان مدرك . 4 - سوره بقره ، آيه 80 .

188