اين اسرار ، به صورت‌هاى مختلف ، بر لسان آنها جارى مىشود . گاهى به زبان عربى ( قرآن ) ، گاهى به زبان فارسى ( مثنوى ) ! و گاهى به زبانهاى ديگر .
شمس تبريزى ، معلّم وى نيز در مقالات ( در مقام تعريف از مولوى ) ، مىگويد : ما نبشته ( نوشته ) تو را با قرآن نياميزيم ( 1 ) ( يعنى نوشته‌هاى تو را از قرآن برتر مىدانيم ) .
مولوى در حالى ادّعاى همسانى قرآن و مثنوى مىكند ، كه كتاب وى - چنان كه اشاره شد - مشتمل بر دهها حديث جعلى و تحريف شده ( 2 ) ستايش و تقديس صحابه معلوم الحال و اخبار و تاريخ دروغ و مناقب و فضائل سران صوفيّه ، و افكار نادرست آنها مىباشد !
شايد شما با شنيدن سخنان مولوى در زمينه همسان جلوه دادنِ قرآن و مثنوى ، و عكس العمل تند وى در مقابل منكران آن ، دچار شگفتى و حيرت بشويد . ( 3 ) لكن با توجه به افكار و فرهنگ صوفيّه ، خصوصاً اعتقاد آنها در مورد ولى و قطب ، و موضوعِ فناء و وصال ، روشن مىشود كه مولوى ، سخن بر قاعده ( صوفيانه ) گفته و ميوه‌اى است كه از آن درخت چيده است .
بنا به عقيده بسيارى از صوفيه ، سالك پس از گذراندن منازل و مقامات ( در قوس صعود ) ، و از بين بردن تشخّص و تعيّن فردى ، در اسماء و صفات الهى فانى و مستغرق مىگردد . و به ميزانى كه در حق فانى شود ، خدا در او تجلّى مىكند . تا آنجا كه به كلى از خود فانى شود ( فناء در ذات - فناء حقيقى ) ، در آن هنگام ، خوديّت برخاسته و ديگر او ، او نيست ، بلكه يكدست ( العياذ بالله ) خدا است ( فرياد انا الحق و من خدا هستمِ حلاّج و غير او ، ناشى از همين توهّم است ) .

1 - مقالات شمس تبريزى ، به نقل خط سوم ص 45 . 2 - كتاب سرّ نِى تعدادى از حديث‌ها و مطالب تاريخى بى اساس و تحريف شده را ذكر كرده ص 41 و 295 و 304 تا 308 . تفصيل آن در كتاب حاضر آمده است . از جمله اشاره به دوام خلافت عباسيان تا آخر ، به استناد روايتى ضعيف و مجهول . 3 - از سخنان مولوى در مورد ديگر استفاده مىشود ، كه حديقه سنايى ( كه هم جهت با مثنوى است ) مغز و باطن قرآن است و حتّى العياذ بالله بر آن ترجيح دارد .

17