نام کتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) نویسنده : سيد جواد المدرسي جلد : 1 صفحه : 128
سقوط تكليف : اوپانيشاد ( يكى از متون مقدّس هنديان ) مىگويد : وقتى ما دانستيم روح جهانى در ماست ، ديگر از چه بهراسيم ، و كه ( چه كس ) را عبادت كنيم . ( 1 ) اين همان طرز تفكرى است كه در بسيارى از صوفيان وجود دارد . آنها معتقدند كسانى كه به مرتبه وصال رسيدند ديگر عبادت و تكليف براى آنها معنا ندارد . كشف و كرامت از نقاط مشترك تصوّف و آيين هندو قدرت كشف و كرامت صوفى و يوگى ، پس از گذراندن مراحلى از سير و سلوك است . كشف يا شهود عبارت است از آگاهى نسبت به اشياء از غير راههاى متعارف و معمول ، چون آگاهى از گذشته يا آينده ، اطلاع دادن از نيّت و ما فى الضمر انسان و . . . البته اينها مثالهاى معمولى هستند . مرتبه اعلاى آن شهود مراتب هستى و به اصطلاح حقايق توحيدى ( سير انوارى ) است . كرامت عبارت است از انجام كارهاى فوق العاده و غير عادى به گونهاى كه اشخاص معمولى از انجام دادن آن ناتوان هستند ، مانند پريدن در هوا ، نخوردن غذا و آب به مدّت زياد ، متوقف كردن اشياء در حال حركت با نيروى اراده ، بلند كردن اشياء بسيار سنگين ( بدون ابزار ) و . . . ( 2 ) كشف و كرامت براى صوفيان چون دو بال سلوك است . ( 3 ) كتابهاى صوفيّه لبريز از انواع و اقسام كشف و كرامت است . برخى نيز در اين موضوع كتابهاى مستقل و قطورى نوشتهاند ( نظير جامع كرامات الاولياء ) ، كه البته اعتبار يا عدم اعتبار بسيارى از
1 - مقدمه اوپانيشاد ، ص 104 2 - كرامت به يك معنى شامل كشف و شهود نيز مىشود . 3 - البته هم مشايخ تصوّف و هم استادان يوگى معتقدند كه موضوعاتى از قبيل كرامت از لوازم سلوك است نه هدف سالك . مىگويند حتى ممكن است اين مرحله ( به دليل رضايت و غرور ) حجاب سالك براى صعود به مقامات بالاتر شود .
128
نام کتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) نویسنده : سيد جواد المدرسي جلد : 1 صفحه : 128