إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 636)

كتاب تاريخ وجهان هستى است ، با اين حال مىتواند از مضامين كتاب وابواب وفصول ومولف وهدف تاليف كتاب بزرگى كه وجودش در آن نوشته است مطلع گردد ؟ ده ها امثال اين سؤالات وجود دارد كه صداى ناخود آگاه ماشين ساخته شدهء جبرى زندگى نمىگذارد ، در مقابل ديدگان انسانها به خوبى نمودار گردد .
پس اين مطلب كه ما به ترقيات شگفت انگيز نائل گشته‌ايم ، با اين كه مطلبى است كاملًا صحيح ومحسوس ، ولى هيچ منافاتى با اين واقعيت ندارد كه همه اين ترقيات واعتلاى علمى وصنعتى وهنرى نصيب انسانهايى گشته است كه رو بناى نيروهاى فعال آنان را عوامل معين وجبرى ساخته وپرداخته است . بهترين دليل اين مدعا اين است كه در همين قرن بشر از نداشتن يك سيستم فلسفى كه جوابگوى همهء سؤالات او بوده باشد ، به ستوه آمده است .
به علاوه همه اين مسائل اختلاف شديد مكتبهاى روان شناسى را فراموش نكنيم كه هر يك از آنها انسان را طورى تفسير مىكند كه ديگرى آن را نمىپذيرد .
آقاى ميخائيل دانش سيبرنيتيك را در شناسايى انسان گوشزد مىكند . درست است كه اين دانش اكنون دوران كودكى خود را مىگذراند ونمىدانيم در آينده چه روشنايىها را براى بشر ارمغان خواهد داد ، ولى اين مقدار مىتوانيم بگوييم : كه به اضافه اين كه دانش مزبور در دوران كنونى هنوز نتوانسته است انسان را مانند يك ماشين ساخته شده از مواد واصول وقوانين روشن توضيح بدهد ، براى آينده هم چنين امكانى پيش بينى علمى نمىشود ، زيرا اين دانش شباهت ساده وناچيزى را ميان مغز آدمى وماشينهاى ساخته شده نشان مىدهد كه در عبارات زير ملاحظه مىكنيد :
در واقع ساختمان مغز وماشين يكسان نيست . ماشين ومغز از نظر ساختمانى ونحوهء كار ومنابع تامين انرژى تفاوت دارند ، ليكن در هر دو اين دستگاهها على رغم مخالفين سيبرنيتيك فرايندهاى هم ارزى كه عبارتند از فراگيرى ، نگه دارى ، ساختن وپرداختن اخبار ، جريان دارد . موجب اين اعمال در مغز فرايندهاى

7