الكتريسيته ونيروى محرك ، بار كارهاى بدنى را كاهش داده‌اند ، ولى رضايت خاطرى را كه حاصل كار بوده است ، از ميان برده‌اند . اتومبيل به مردم آزادى آمد وشد داده ، ولى عشق به ماشين ومسموم ساختن شهرها را نيز بهمراه آورده است . نتيجهء ناخواستهء تكنولوژى كاملًا آشكار است . وآن خطرى براى محيط طبيعى است كه ممكن است باز گشت ناپذير باشد . افراد به صورت فزاينده نسبت به جامعه بىگانه مىشوند واز پذيرفتن منبع قدرت سر باز مىزنند ، اعتيادات دارويى جنايات وجرايم در حال افزايش است ، ايمان واعتقاد نه تنها در زمينهء دين كه قرنها حافظ نوع آدمى بوده است ، بلكه در فرايند سياسى حزب واصلاحات اجتماعى نيز رو به زوال است . ظاهرا همه اين مشكلات دارند به سرعت فزونى مىگيرند .
آرى چون جوهر انسان باز نشده وگسترش او به دريا وخشكى وفضا ناخود آگاه بوده است .
در حقيقت آنها را بروى خويشتن گسترانيده است . . . در اين ايام كه تغيير به سرعت روى مىدهد متوجه شده‌ايم كه آدم مخلوقى است كه اصل خود را اگر چه به صورتى مبهم مىشناسد وبر پى ريزى آينده اش توانا است ، ولى از جهتى كه در پيش گرفته است ، به درستى آگاه نيست . تكنولوژى نيروهاى طبيعىاش را گسترش بسيار داده ، ولى ظاهرا اثر كم يا هيچ بر عقل ودرايت او داشته است » .
اين جمله در عبارات اخير ( آدم مخلوقى است كه اصل خود را اگر چه به صورتى مبهم مىشناسد . . . » توجه بسيار عالى است ، زيرا اگر انسان تا حدودى به نيروهاى متنوع وبا ارزش خود پى نبرده بود ، به اين همه ترقيات وسيع وشگفت انگيز نائل نمىگشت . اگر تعبير « به صورتى مبهم » در جملهء فوق نبود ، ادعاى شناسايى انسان گزارش اساسى از انسان بود ، ولى خوشبختانه تعبير مزبور كه بسيار عالمانه گفته شده ، مىرساند كه همگان در اين نكته اتفاق نظر داريم كه انسان آنچنانكه لازم وكافى باشد ، شناخته نشده است . ولى بايد اين مسئله را اضافه كنيم كه به جهت رو به زوال بودن اصول

612