گويى گويندگان ونويسندگان برجسته‌اى است كه هر يك از آنان برچسب واقع يابى وصدق وخلوص بر پيشانى زده وسخنانشان ضد ونقيض يكديگر بوده افكار مردم را كلافه مىكنند ، عدم تاثير سخنان حق وواقع كه خيلى فراوان گفته شده است ، ناشى از فقدان شرط ايمان شنونده به گوينده بوده است كه خود باعث شرمسارى بشرى است .
براى اثر بخشى سخن ، شرط ديگرى به اضافهء شرط مزبور وجود دارد كه در عين اساسى بودن با بىاهميتى اغلب انسانها ناديده گرفته مىشود وآن عبارتست از پيوند وارتباط طبيعى درونى . يكى از مختصات شگفت انگيز حيات وروان آدمى ، پيوندى است كه حياتها وروانها مىتوانند با يكديگر برقرار بسازند .
اين پيوند حتى احتياج به وساطت موج هم ندارد ، زيرا علت وانگيزه ميان دو حيات ودو روان مانند طنابى نيست كه دانه هاى مرواريد را بهم وصل كند ، بلكه مانند كبريتى است كه انبار بنزين را شعله ور بسازد وبراى ادامهء شعلهء بنزين چوب آن كبريت مورد نياز نباشد .
اگر سخن بتواند انگيزه‌اى براى چنين پيوندى بوده باشد ، سرسختترين وضعى را كه انسان به خود پذيرفته است ، دگرگون وتوجيه مىنمايد . متاسفانه سخن مجرد آن عظمت را ندارد كه چنين محصولى را به وجود بياورد . لذا براى آن كه سخن بتواند به عنوان بهترين وسيله در خدمت تكامل بشرى قرار بگيرد ، نخست بايد اتحادهاى گوناگون بشرى را به جوامع تعليم نموده وشرط ايمان را كه بدون طرد دروغ ولجاجت از قاموس بشرى امكان پذير نيست مراعات كنيم ، در اين هنگام است كه اثر سخن به قول جلال الدين مانند اثر آب است كه به ريشهء نهال مىرسد . با چنين موفقيتى كه روزى بشر به دست خواهد آورد ، سخن هم مانند يكى از عوامل طبيعى وعينى كه هرگز از اثرش تفكيك نمىشود ، مورد بهره بردارى قرار خواهد گرفت .

423