إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 636)

1 - حركت وتحول در ذات وتمام شئون عالم هستى مقرر است .
< شعر > هر نفس نو مىشود دنيا وما بىخبر از نو شدن اندر بقا عمر همچون جوى نو نو مىرسد مستمرى مىنمايد در جسد آن ز تيزى مستمر شكل آمده است چون شرر كش تيز جنبانى به دست شاخ آتش را بجنبانى بساز در نظر آتش نمايد بس دراز اين درازى مدت از تيزى صنع مىنمايد سرعت انگيزى صنع [1] چرخ سرگردان كه اندر جستجوست حال او چون حال فرزندان اوست گه حضيض وگه ميانه گاه اوج اندرو از سعد ونحسى فوج فوج گه شرف گاهى صعود وگه فرح گه وبال وگه هبوط وگه ترح حال امروزى به دى مانند نى همچو جو اندر روش كش بند نى فكرت هر روز را ديگر اثر شادى هر روزى از نوعى دگر [2] < / شعر > وبا نظر به : - < شعر > روز نو وشام نو باغ نو ودام نو هر نفس انديشه نو ، نو خوشى ونو عناست [3] < / شعر > با بيانات فوق حتى نفس ولحظه‌اى كه در تحول جهان به كار برده مىشود ، براى تفهيم سرعت حركت است ، نه اين كه مدت تغيير يك نفس ويك لحظهء معمولى به طول مىانجامد .
مزون هايپرون از هستهء مركزى جدا مىشود وده ميليونم ثانيه در اين پهنهء هستى زندگى مىكند وتمام مىشود .
اين مدت را نمىتوان با زمان سنج مغز آدمى درك وتصور نمود ، بلكه

[1] دفتر اول ص 25 ب 56 تا 60 . .
[2] دفتر اول ص 28 ب 32 و 33 و 34 . .
[3] ديوان شمس تبريزى .

357