منظرهء عاشورا از ديدگاه هاى مختلف درست است كه حادثهء نينوا ومنظرهء بىنظير عاشورا يك حادثه ويك منظره بوده است ، ولى همين حادثه ومنظرهء واحد را از ديدگاه هاى گوناگون مورد درك وتماس قرار داد :
1 - پيامبر اكرم تخلف مردم را از آن همه سفارشات كه در بارهء خاندان طهارت وعظمت كرده بود ، مىبيند ومىبيند كه توصيه ها ودستورات او صدها بار چه به وسيلهء قرآن وچه با گفتارهاى شخصى خود ، اتكاء به فرزندان معصومش را كه به جهت شايسته بودن به گستردن وتفسير رسالت پيامبر به خاك نشينان كردهء زمين گوشزد كرده بود ، در آتش هواى وهوس دنيا پرستان انسان سوز زبانه مىكشد واز طرف ديگر چنين قربانىهاى مقدس براى برومند ساختن نهال مكتب انسانى كه خود بنيانگذار گزار آن است ، ضرورت دارد چنانكه خود در اين جملهء معروف مىفرمايد :
« حسين منى وانا من حسين : » ( حسين از من ومن از حسينم ) .
يعنى آن ارتباط ميان من واو وجود دارد كه در آن هنگام كه دين جاودانى انسانى - الهى ، دستخوش طوفانهاى نابود كننده شود ، همين حسين است كه عاشورايش چون كشتى نجات بخش ، اسلام وقرآن را از غرق شدن نجات خواهد داد ، كه - « ان الحسين مصباح الهدى وسفينة النجاه » ( حسين چراغ هدايت وكشتى نجات است ) .
2 - فرشتگان وارواح پاكى كه از اين خاكدان به عالم بالا پرواز كرده‌اند ، به اين حادثهء بهت انگيز كه ميان آدميان مختفر به ولقد كرمنا بنى آدم اتفاق افتاده است خيره ومبهوت مىنگرند .
3 - اما خود حسين ، حسين سرگرم حضور در بارگاه الهى ، از سنگر خونين

319