responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري    جلد : 13  صفحه : 250


< شعر > ( ( 648 ) ) اشتباهى هست لفظى در ميان ليك خود كو آسمان كو ريسمان ( ( 649 ) ) اشتراك لفظ دايم رهزن است اشتراك گبر ومؤمن در تن است ( ( 650 ) ) جسمها چون كوزه هاى بسته سر تا كه در هر كوزه چبود درنگر < / شعر > شباهت در كالبدهاى لفظى همان اندازه غلط انداز ومنشأ ضررها است كه شباهت كالبدهاى جسمانى آدميان تقسيمات متعددى براى الفاظ در علوم مربوط صورت مىگيرد . از آن جمله : لفظ يا مفرد است يا مركب . لفظ يا معناى شخصى را نشان مىدهد ، يا معناى كلى را . . . يكى از آن تقسيمها انقسام لفظ است به مشترك لفظى ومشترك معنوى .
مشترك لفظى كلمه‌اى را گويند كه معانى مختلفى را كه در يك مفهوم كلى شركت ندارند ، نشان بدهد . مانند شير در فارسى به معناى حيوان درندهء معروف وبه معناى شير خوردنى وغير ذلك ودر عربى مانند كلمهء عين كه به معناى جوهر شىء وچشم ورئيس گروه وچشمه وطلا وغيره مىباشد . مشترك معنوى كلمه ايست كه بيك معناى عمومى وضع شده وهمهء افراد ومصاديق آن معناى عمومى را مىتواند نشان بدهد ، مانند انسان كه به جاندار معينى به طور كلى وضع شده وبه افراد ومصاديق بىشمار صدق مىكند . در ابيات مورد تحليل نتيجه‌اى را كه جلال الدين منظور نموده است ، بهر دو قسم از مشترك مربوط مىشود ، يعنى اشتباهات وخطاها وفريب خوردنهاى ناشى از قالب لفظى مشترك ، هم در مشترك لفظى وجود دارد وهم در مشترك معنوى . مردم حيله گر براى پيش بردن هدفهاى خود قراين واحوال وموقعيتى را در نظر مىگيرند يا به وجود مىآورند كه كلمهء شير را بتوانند به كار برند وچشمان ساده لوحان را ببندند وقفلى بر دهانشان بزنند كه

250

نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري    جلد : 13  صفحه : 250
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست