ابراهيم ، ابو اليمان ، شعيب ، حرملة بن يحيى التجيبى ، سعيد بن مسيب ، محمد بن عباد ابن ابى عمر ، محمد بن حاتم بن ميمون ، يحيى بن سعيد ، يزيد بن كيسان بعضى از اين روايان كذاب وبعضى ديگر مجهول وبعضى از آنها با علي عليه السلام واولاد او خصومت ورزيده‌اند . [1] اين نكته را هم بايد در نظر گرفت كه از اين گونه روايات در زمان معاويه به طور فراوان جعل شده است .
در مقابل گفتار روايان فوق مطالب وروايات زير را ملاحظه كنيم :
ابن ابى الحديد اين جمله را از ابو بكر نقل كرده است :
« ان ابا طالب ما مات حتى قال لا اله الا الله محمد رسول الله . » [2] ( ابو طالب از دنيا نرفت مگر اين كه شهادتين را گفت ) .
ابو الفداء بيت زير را از ابو طالب نقل مىكند .
< شعر > ودعوتنى وعلمت انك صادق ولقد صدقت وكنت ثم اميناً ولقد علمت بانّ دين محمد من خير اديان البرية ديناً [3] ( < / شعر > تو مرا دعوت كردى ومن دانستم كه تو در ادعايت ، يقينا راست گفتى وتو انسان امين هستى ، من ابو طالب به يقين دانسته‌ام كه دين محمد صلى الله عليه وآله از بهترين اديان است كه مردم به آن گرويده‌اند ) ابو الفداء اين روايت را در تاريخش نقل مىكند كه : « ابو طالب در ماه شوال سال دهم از بعثت پيامبر اكرم از دنيا رفت . وقتى كه بيمارى او شدت يافت ، پيامبر اكرم فرمود :
اى عمو ، شهادت را بگو تا در روز قيامت به شفاعتم نائل شوى ، ابو طالب عرض

[1] ابو طالب مؤمن قريش ، عبد الله خنيزى ، ص 313 تا 325 . .
[2] شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحديد ، ج 3 ص 312 . .
[3] المختصر فى اخبار البشر ابى الفداء ، ج 1 ص 120 . .

133