نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 658
فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ اَلصَّاغِرِينَ . قالَ أَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ . قالَ إِنَّكَ مِنَ اَلْمُنْظَرِينَ . قالَ فَبِما أَغْوَيْتَنِي لأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ اَلْمُسْتَقِيمَ » 7 : 12 - 16 [1] ( خداوند به شيطان فرمود : هنگامى كه امر كردم چرا به آدم سجده نكردى ؟ گفت من بهتر از آن هستم ، زيرا مرا از آتش و او را از خاك آفريدهاى . فرمود : از اين مقام بالا به پايين فرود آ ، براى تو شايسته نبود كه در اين مقام عالى تكبر بورزى . تو از اين جايگاه بيرون رو ، تو از موجودات پستى ، شيطان گفت : مرا تا روزى كه فرزندان آدم از خاك بر خواهند خواست مهلت بده . فرمود : تو از آن موجودات باش كه به آنها مهلت داده شده است . گفت : در مقابل گمراه كردن تو مرا ، آنها را از راه مستقيم تو باز خواهم داشت ) . اين مضمون در جاى ديگرى از قرآن مجيد به قرار ذيل است : « قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ قالَ فَإِنَّكَ مِنَ اَلْمُنْظَرِينَ إِلى يَوْمِ اَلْوَقْتِ اَلْمَعْلُومِ . قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي اَلأَرْضِ وَلأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ اَلْمُخْلَصِينَ » 15 : 36 - 40 [2] ( شيطان گفت تا روزى كه فرزندان آدم از خاك بر خواهند خواست به من مهلت بده خدا فرمود : تو از جملهء موجوداتى هستى كه تا موقع معينى مهلت دادهام . شيطان گفت : چون مرا اغوا كردهاى من هم در روى زمين ماديات و شهوات را به آنها زيبا نشان خواهم داد ، و همه آنها را اغوا خواهم كرد : مگر بندگان با اخلاص تو را ) . « قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَتَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ اَلْخاسِرِينَ » 7 : 23 [3] ( گفتند : خداوندا ، ما به خود ستم كرديم ، اگر تو ما را نبخشى و بر ما ترحم نفرمايى ، ما از زيانكاران خواهيم بود ) .
[1] سوره اعراف ، آيهء 12 تا 16 . . [2] سوره حجر ، آيهء 36 تا 40 . . [3] سوره اعراف ، آيهء 23 . .
658
نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 658