نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 580
بدهد ، مرد عاقل بانگ خر را از بانگ در كاملًا تشخيص مىدهد ، پيغمبر ما فرمود : « المرء فى طى لسانه لا فى طيلسانه » [1] مرد با حركات زبان گويايش شناخته مىشود نه با پوشاكى كه به گردن و دوش انداخته است . رنگ رو وضع دل انسانى را آشكار مىكند ، اى شير به من رحم كن ، و مهر و محبتم را در دل خود ايجاد كن ، كه من مستحق محبتم . گلگون بودن رنگ يك فرد ، اطلاع مىدهد كه : آن شخص در حال نشاط و غرق نعمت شكر است ، در صورتى كه رنگ زرد كاشف از تحمل ناملايم و ابهام مىباشد . آن چه كه فعلًا به من عارض شده است ، عارضهاى است كه اگر به آدم و جانور و نبات و جامد رومى داد ، آنها را هم دگرگون مىساخت . اين عارضه دست و پاى مرا از حركت انداخته ، رنگ و رويم را زرد كرده است . عارضهاى است كه بر هر چيزى فرود آيد در هم مىشكند ، اگر درخت بوده باشد آن را از بيخ و بن بر مىكند . اين تغييرات را كه در من مىبينى ، اجزاء ظاهرى من مىباشند كه چنين دگرگون شدهاند ، همين تغيير در جزييات خود كاشف از اين است كه كليات درونى من ( نيرو و پديده هاى نهانى ) چه اندازه در حال دگرگونى است آرى هر تغييرى كه احساس شود نتيجه دگرگونى در مبادى عالى موجودات است . جهان را كه مىبينى ، گاهى در حال تحمل است و گاهى در اضطراب . بوستانها گاهى زيور و زينتهاى نباتى را مىپوشند ، و گاهى ( در خزان ) كاملًا عريان مىباشند .
[1] اين جمله از امير المؤمنين عليه السلام هم نقل شده است . .
580
نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 580