ديده گان ما مجسم مىگردد ، مثلًا طلوع آفتاب فردا قطعى است ، اما چون هنوز فردا نشده است ، بشر طبيعتاً و با در نظر گرفتن اين كه تمام مجموعهء هستى در اختيار او نيست ، « اگر چه يك ميلياردم احتمال هم بوده باشد » محتمل است كه طلوع نكند . ولى آفتابى كه ديروز طلوع كرده يعنى با كره خاكى ما مواجه گشته است ، چون واقع شده ، و در شمار حوادث واقع شدهء جهان در آمده لذا مورد يقين ما مىباشد ، حتى در حال حاضر هم لحظهء بعدى جهان هستى را به طور صد درصد شهودى نمىدانيم . اين است وضع موجودات طبيعى كه ناخود آگاه و مطابق قوانين حتمى و قطعى در فعاليتاند و ما مىتوانيم آنها را با قوانين مربوطه بدانيم . از اينجا روشن مىشود كه اگر تدبير و پيش گويى ما مربوط به انسانها بوده باشد ، چه اندازه با احتمال مخالف روبرو خواهد گشت .
زيرا انسان داراى شعور و آگاهى است ، به اضافهء اين كه داراى آزادى و اختيار هم هست ، و او با اين نيرو با هر گونه عوامل پيش بينى شده مىتواند مخالفت بورزد .
ثالثاً - ما خبرى را كه به يك فرد ديگرى مىدهيم ، اين خبر براى او مطرح مىشود ، و او موضوع خبر مزبور را مانند يك پديده طبيعى احساس مىكند ، مثلًا اگر به كسى خبر بدهيم كه من در فلان روز مسافرت خواهم كرد ، او مسافرت مرا واقع شده فرض كرده روى آن مسافرت محاسبه خواهد كرد ، در نتيجه و به طور كلى هر خبرى كه ما به اشخاص مىدهيم با خبر ندادن يكى نيست ، بلكه با اشكال مختلفى در شنونده تأثير ايجاد خواهد كرد ، پس اين خبر در او كم و بيش همان اثر را ايجاد مىكند كه در مقابل آينه بايستى و دم بزنى دم تو در آن اثر ايجاد مىكند .
ديگر اين كه خبرى منقول است كه مىگويد : سه چيز را همواره مخفى بدار :
1 - راهى را كه در پيش گرفته‌اى . 2 - پول خود را . 3 - مذهبت را

481