إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 848)

< شعر > ( ( 1242 ) ) آن كه بد نزديك ما نامش منى پيش حق اين نقش بد كه با منى < / شعر > تغاير صورتهاى اشياء در دو قلمرو طبيعت و ما وراى طبيعت اين مسئله در گذشته تا حدودى بحث شد كه حقايقى كه در جهان طبيعت با يك كيفيت و كميت و خواص معينى نمودار مىگردند ، در جهان پشت پرده اين كيفيتها و كميتها و بلكه مسئلهء فضا و مكان و زمان مطرح نمىباشد . و ما در گذشته مثالى كه براى توضيح اين اصل آورديم : مسئلهء دو قلمرو مختلف خود آگاه و ناخود آگاه بود . و ملاحظه كرديم كه اين دو جهان چه اندازه با يكديگر مغاير و متفاوت مىباشند . به همين جهات است كه جلال الدين مثالهاى ذيل را بيان مىكند .
1 - موسى در دست خود عصايى مىديد ، اين عصا از چوب بود ، و به قول خودش به او تكيه مىكرد و برگ درختان را به وسيلهء آن عصا به گوسفندانش مىريخت و احتياجات طبيعى ديگرش را هم با آن مرتفع مىساخت ، ولى اين چوب در نزد خالق ، حقيقت اژدهايى داشت كه در موقع مبارزه با فرعون آشكار گشت .
2 - عمر در جهان زندگى صورتى داشت ، ولى در باطن و در قلمرو ما وراى طبيعى صورتى مغاير اين صورت ظاهرى داشته است .
3 - منى در مقابل حواس ما يك يا چند قطره آب كثيف و ناچيز است ، ولى خدا مىداند كه صورت ما وراى طبيعى آن چيست كه ممكن است از فرشتگان هم بالاتر برود .
4 - حضرت آدم در ظاهر مقدارى گل بود كه صورت انسانى گرفته بود ، ولى فرشتگان در او نور خدايى ديدند و او را سجده نمودند .
اين مطلب را كه جلال الدين اظهار مىدارد ، ممكن است به دو وجه بيان كرد ، و آن اين است كه ، تغاير يك اصل ثابت است ، يا اين كه اگر خدا بخواهد اين تغاير

557