إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 848)

عقايد گوناگونى كه وزير به بزرگان نصارى تعليم كرد و در ميان آنها اختلاف انداخت وزير يهودى براى هر يك از امرا طومارى معين كرد كه هر يك دستور العملى مخالف ديگرى داشت . تفصيل دستور العملهاى فوق به قرار ذيل است :
1 - آن چه كه بايستى انجام داد تحمل رياضت و گرسنگى است ، اين است ركن اساسى توبه و رجوع به سوى خدا .
2 - رياضت سودى ندارد ، بلكه بايستى فقط جود و احسان نمود ، اين است هدف زندگانى .
3 - رياضت و بخشش همه شرك است بايستى فقط توكل كرده تسليم خدا گشت . زيرا راه رياضت و بخشش كه به عنوان وسيله رسيدن به خدا منظور شود ، منافى با تسليم و توكل است كه انسانى را مستقيما با خدا در تماس مىگذارد .
4 - توكل تهمت زدن به خدا است ، زيرا معناى توكل نسبت دادن چيزى به خدا است كه واقعيت ندارد . انسان با توكل خود مىخواهد نيروى فعاليت و كوشش را نديده بگيرد ، در صورتى كه خدا اين نيرو را به ما داده است كه كوشش و تلاش كرده زندگانى مادى و معنوى خود را اداره كنيم . بلكه آن چه كه اهميت دارد مسئله خدمت است .
5 - تمام دستورات و تكاليفى كه به توسط انبياء براى ما ابلاغ شده است ، براى امتثال و عمل كردن نيست ، بلكه براى اين است كه خداوند بلند پروازى و عجز ما را بر ما اثبات كند ، اين دستورات براى درك ناتوانى خود ، و قدرت مطلقهء خداوندى است كه بدانيم تمام قدرتهاى ما وابسته به قدرت اوست .
6 - ناتوانى اصلا وجود ندارد ، و احساس ناتوانى كفران نعمت خداوندى است چه قدرت ما وابسته به قدرت اوست .
7 - مسئلهء عجز و قدرت و دريافت آن دو به عنوان هدف زندگانى انسانى بت پرستى

227