نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 179
ندارد خلاف واقع را به من نخواهد گفت ، و اين پديدهء تقليد در هر دوران و در هر جامعه و نژاد يك اصل ضرورى است ، كه به طور اختصار آن را رجوع نادان به دانا مىنامند ، و از اين قبيل است رجوع بيمار به طبيب ، و رجوع هر كس در بارهء موضوعى كه خود آن را نمىداند و مجبور است در بارهء آن موضوع تكليف خود را يك سره نمايد . 2 - دجال ، در اخبار زيادى وارد شده است كه در آخر الزمان بنام دجال شخصى ظهور مىكند كه مردم را با وعده هاى دروغين خود مىفريبد . 3 - معين از اعانه است به معناى كمك كننده ، و يكى از اسماء خداوندى است . 4 - سيمرغ مرغ افسانهاى است كه آن را عنقا نيز گويند ، و در افسانه ها براى اين مرغ اعضاء و خواص غير طبيعى نسبت مىدادند . حفره ، به معناى گودى است و در اين جا به معناى سوراخ كردن و نقب زدن است . تشبيهات 1 - وزير حيله گر را به دجالى كه در آخر الزمان ظهور مىكند و مردم را مىفريبد تشبيه نموده است . 2 - فريبندگى منافقان و شيادان انسان نما ، و قيافه ها و مطالب حق به جانب آنها را به دام و دانه تشبيه مىكند . 3 - اعمال صالحه و فعاليتهاى ثمر بخش انسانى را به گندم تشبيه مىكند كه ما آن را جمع مىكنيم ، و ره زنان درونى و برونى را به موش تشبيه نموده است كه اندوخته هاى ما را از گندم مىدزدد . 4 - يك تشبيه بسيار عالى در بارهء بارقه ها و حالا معنوى مىكند كه در روح ما مىدرخشند و خاموش مىگردند ، اين بارقه ها را به ستارگانى تشبيه مىكند كه سر مىزنند ، ولى بدون اين كه دوامى بيابند خاموش مىشوند ، مانند اين كه يك دزدى در نهانگاه كمين كرده ، بلا فاصله انگشت روى آن بارقه مىنهد و آن را خاموش مىسازد . حضرت حسين بن على عليه السلام در دعاى عرفه مىگويد :
179
نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 179