< فهرس الموضوعات > كشف مجرد و كشف مخيل ( ع ) < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > انواع واقعات و منامات ( ف ) < / فهرس الموضوعات > حضرة الخيال . يعنى يكون الصورة الخارجية مطابقة لما صوّرته القوّة المتخيّلة . و هو ، أي القسم المطابق هو ، المعبر عنه ب « الكشف المجرّد » عن تصرّفات القوّة الخيالية . و قسم آخر غير مطابق لما صوّرته الصورة من خارج ، لأنّ القوّة المصوّرة تصرّفات فيه و ألبسته صورة مناسبة له ، و إن لم تكن مطابقة . و هذا القسم يسمّيه بعضهم ب « الكشف المخيّل » . و فيه ، أي في القسم الغير المطابق ، يقع التعبير ، و هو الجواز من صورة ما رآه إلى أمر آخر .
هر يك از واقعه و منام منقسم مىشود به سه قسم :
قسم اوّل « كشف مجرّد » . و آن چنان بود كه به ديدهء روح مجرّد از خيال صورت حالى كه هنوز در حجاب غيب بود در خواب يا واقعه مطالعه كند و بعد از آن همچنان كه ديده باشد بعينها در عالم شهادت واقع شود ، يا از حجاب غيب به عالم شهادت آمده باشد ، و لكن نسبت با بينندهء آن هنوز حكم غيب دارد به سبب غيبت آن از حس ظاهر او ، چنان كه مثلا كسى به خواب بيند كه فلان جاى دفينه ايست بر اين صفت . چون باز جويد به همان صفت بيابد .
و اين معنى اگر به طريق مشاهده ادراك افتد ، مدرك آن بصيرت روح بود ، و اگر به إسماع هواتف و إلقاء سمع معلوم شود ، واسطهء ادراك آن سمع روح بود چنان كه وقتى در بغداد درويشى بود كه طريق توكَّل سپردى و راه سؤال مسدود داشتى . روزى احتياجش به غايت رسيد . خواست كه فتح الباب سؤال كند ، پشيمان شد . با خود گفت ، « حالى كه با حق سبحانه چندين گاه بسر برده‌ام ، اكنون نقض آن نكنم » . شب به خواب ديد كه هاتفى آواز داد كه « فلان جاى خرقه اى أزرق نهاده است و در وى قراضه اى چند زر بسته . بردار و در مصالح خود صرف كن . » درويش به همان جاى رفت و آن خرقه را به همان وصف يافت .
و مثل اين قسم در واقعات حكايت آن درويش است كه مجاور مكَّه بود . دوستى داشت به بغداد . خبر وفات او شنيد . متألَّم شد . خواست كه به تحقيق معلوم كند .
نفسى غايب شد ، در واقعه ديد كه آن دوست در ميان بازار بغداد بر اشترى نشسته . چون باز آمد ، ياران را از صورت واقعه خبر داد . بعد از تفحّص بليغ معلوم شد كه حال آن دوست در همان وقت بر همان صفت بود . و اين درويش

158