إسم الكتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 689)

( عقول ) استدلال شود » .
بدان كه از منازل سير حبّى وجودى در قوس نزولى به ليل و ليالى تعبير مىشود و در قوس صعودى به يوم و ايام تعبير مىگردد . پس عصمة الله الكبرى حضرت فاطمه همان گونه كه ليلة القدر است همچنين يوم الله نيز مىباشد . و انسان كامل در عصر محمدى وعاء حقايق قرآن است . اگر خواهى چنين بگو : انسان كامل قرآن ناطق است .
پس يازده قرآن ناطق از اين شب مباركه اى كه شب قدر است و مادر امامان است ، نازل شده است . پس بفهم آن گاه در سخن حق سبحان تدبر نما كه به پيغمبر اكرم فرمود : « ما به تو كوثر را بخشيديم » .
رسول خدا صلَّى الله عليه و آله فرمود : « هر كس فاطمه را آن گونه كه حق فاطمه است بشناسد شب قدر را ادراك كرده است و علت نامگذارى آن حضرت به فاطمه آن است كه خلايق از كنه معرفت وى بريده شدند ( به كنه معرفت وى نمىرسند ) » .
و در اثر صادقى چنين آمده : « هر كس فاطمه را آن گونه كه سزا است بشناسد ، ليلة القدر را ادراك كرده است » .
تمام اين حديث در تفسير فرات كوفى چنين است : « فرات گويد محمد بن قسم بن عبيد به اسناد معنعن خويش از ابى عبد الله عليه السّلام ما را حديث كرد كه آن حضرت فرمود :
* ( إِنَّا أَنْزَلْناه في لَيْلَةِ الْقَدْرِ ) * . ليله فاطمه است و قدر الله است ، پس آن كس كه فاطمه را آن گونه كه سزاست بشناسد ليلة القدر را ادراك كرده است . علت نامگذارى وى به فاطمه آن است كه خلايق از معرفت فاطمه محروم و بريده شدند .
( محمد بن قسم شك كرده كه حديث با « عن » از حضرتش شرف صدور يافت و يا بدون « عن » ) و سخن خدا : * ( وَما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ ، لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ من أَلْفِ شَهْرٍ ) * يعنى چه مىفهمى كه ليلة القدر چيست ليلة القدر بهتر از هزار ماه است يعنى شب قدر بهتر از هزار مؤمن است زيرا فاطمه مادر مؤمنان است - * ( تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيها ) * - ملائكه و روح را در اين شب فرود مىآورند و ملائكه مؤمنانىاند كه علم آل محمد صلَّى الله عليه و آله را واجدند و مراد از روح القدس فاطمه است . * ( بِإِذْنِ رَبِّهِمْ من كُلِّ أَمْرٍ سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ) * يعنى از هر امرى به اذن پروردگارشان در حالى كه سلام مىگويند تا فجر طلوع كند يعنى تا حضرت قائم خروج كند » .
و از صقر بن ابى دلف كرخى روايت شد كه گفت : « وقتى متوكل ، آقاى ما ابو الحسن

674