إسم الكتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 689)

چنان كنيم . چنانكه در خطبهء بيان و خطبه‌هاى ديگر حضرت آدم اولياء الله امير المؤمنين ( ع ) آمده است .
< شعر > تقدير به يك ناقه نشانيد دو محمل طغراى حدوث تو و سلماى قدم را < / شعر > و اين مطلب را شيخ رضوان الله عليه در قطعه اى چنين بيان فرمود :
< شعر > حقيقة الحق لا تحدّ و باطن الربّ لا يعدّ < / شعر > حقيقت حق را نمىشود محدود كرد . و باطن رب به شمار در نمىآيد < شعر > فباطن لا يكاد يخفى و ظاهر لا يكاد يبدو < / شعر > باطنى كه نمىشود گفت پوشيده است . و ظاهرى كه آشكار نمىشود < شعر > فإن يكن باطنا فحق و إن يكن ظاهرا فعبد < / شعر > پس اگر باطن باشد حق است . و اگر ظاهر باشد عبد است و قد علمت نشأة رتبته و هي المجموع الذي به استحق الخلافة .
و همانا نشئه رتبت آدم را دانستى كه آن نشئهء مجموعى بود كه بدان سزاوار خلافت شد .
اينكه به مجموع سزاوار خلافت شد براى اين است كه به نشئهء روحانيه اش از خداى متعال گيرنده است و به نشئه جسمانيه اش به خلق رساننده و به مجموع اين دو ، دولت او تام و مرتبه اش كامل مىشود .
فآدم هو النفس الواحدة التي خلق منها هذا النوع الإنساني .
پس آدم ابو البشر نفس واحده اى است كه اين نوع انسانى در دار وجود از او خلق شده است .
در سلسلهء طولى آدم در حقيقت نفس واحدة است و عقل اول است كه آن عقل اول روح محمدى است در حقيقت كه در اين نشئهء عنصريه ظاهر شده و رسول الله فرمود : « أول ما خلق الله نوري » كه اين نوع انسانى بلكه جميع انواع مخلوق از اين نور ( كه عقل اول است و روح محمدى است و نفس واحدة است و آدم نشئهء اول دار وجود است ) آفريده شدند . نيز رسول الله فرمود :
« كنت نبيّا و آدم بين الماء و الطين » ( وقتى آدم بين آب و گل بود من پيغمبر

64