همچنين به ترتيب تا به آخرين مرتبهء قوس نزول كه همهء نقوش بر طبيعت كليه ، يعنى عرش رحمانىاند و روح محمدى ( ص ) مظهر رحمانى است كه رحمت او همه را فرا گرفت * ( وَما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ ) * . ( انبيا : 107 ) .
فلا يبقى فيمن حوى عليه العرش من لا تصيبه الرحمة الإلهية : و هو قوله تعالى * ( وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ ) * : و العرش وسع كلّ شيء و المستوي الرحمن ، فبحقيقته يكون سريان الرحمة في العالم كما بيّناه في غير موضع من هذا الكتاب ، و في الفتوح المكي .
پس در آن چه كه اين عرش در بر دارد ، چيزى كه رحمت الهيه آن را نرسيده باشد نيست . اين است معنى قول خداى تعالى : * ( وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ ) * ( اعراف : 156 ) و عرش همه چيز را فرا گرفته است و مستواى رحمن است - * ( الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى ) * - پس به حقيقت اين اسم رحمانى ( يعنى به حقيقت اين عرش ) رحمت در عالم سريان يافت . چنانچه در چند موضع اين كتاب و در فتوح مكى بيان كرده‌ايم .
و قد جعل الطيب الحقّ - تعالى - في هذا الالتحام النكاحى في براءة عائشة فقال * ( الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ ، وَالطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ ، أُولئِكَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا يَقُولُونَ ) * .
حق تعالى طيب را در اين التحام و پيوند نكاحى ( واقع بين رجل و مرأه ) در برائت عايشه قرار داد . ( اشاره به واقعه افك دارد كه معاندان حتى نسبت به عرض رسول الله ( ص ) پرده درى نمودند ) كه فرمود : * ( الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ وَالطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ ) * ( نور : 26 ) .
چه اينكه طيّب آنى است كه او را طيب يعنى بوى خوش باشد . پس خداوند شهادت داد كه عايشه طيبه است و خبث را از او نفى كرده است كه فرمود :
* ( أُولئِكَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا يَقُولُونَ ) * چه اينكه نبى ( ص ) اطيب طيبين است و عايشه و باقى زوجات نبى اطيب طيباتند . پس پيغمبر ( ص ) و ديگر اولياى الهى از آن چه كه ظالمان در حق زوجات و اعراض آنها مىگويند مبرا هستند . [1]

[1] شرح فصوص قيصرى ، ص 485 .

619