نام کتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) نویسنده : حسن حسن زاده آملى جلد : 1 صفحه : 587
نيست . خداوند سبحان در سورهء مؤمن ( غافر ) . آيه 45 فرموده است : * ( وَحاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذابِ ) * - الى قوله تعالى - * ( أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ ) * و آيات ديگر نيز از اين قبيل . قيصرى در شرح گويد : حكم آل فرعون از جهتى حكم كافران است كه رب مطلق و معبود حق را در صورت فرعونى مقيد كردند . پس حق را در صورت باطل پوشاندند و از جهتى حكم مؤمنان است كه عبادت نكردند در صورت فرعون مگر هويت الهيه را كه در مجالى مختلفه ظاهر است . پس خداوند از اين حيثيت از آنها راضى است و آنان از وى راضى . هر چند از حيث تقيدشان حق سبحانه را ، آنان را عذاب مىنمايد . [1] حال شيخ در موت بر ايمان و كفر به طور اطلاق بحث مىكند و موت را به دو نوع تقسيم مىنمايد : يكى موت احتضارى و ديگر موت ناگهانى و ناآگاه و مىگويد كسانى كه به موت احتضارى مىميرند بر ايمان مىميرند و فرعون از آنان است و در موت فجأة و غفلت كه همان مرگ ناگهانى و ناآگاه است بحث مىكند سخنش اينكه : ثم ليعلم أنّه ما يقبض الله أحدا إلَّا و هو مؤمن أي مصدّق بما جاءت به الأخبار الإلهية و أعني من المحتضرين ، و لهذا يكره موت الفجأة و قتل الغفلة . دانسته شود كه خداوند احدى را قبض نمىكند مگر آن كه مؤمن است يعنى مصدق است آن چه را كه اخبار الهيه آورده است و مرادم از اين اشخاص محتضران مىباشند ( نه كسانى كه به موت مطلق مىميرند ) لذا موت فجأة و قتل غفلت كراهت دارد و ناخوش است . فأما موت الفجأة فحدّه أن يخرج النفس الداخل و لا يدخل النفس الخارج . فهذا موت الفجأة ، و هذا غير المحتضر . موت فحباه حد و تعريفش آن است كه نفس داخل خارج بشود و نفس خارج داخل نشود . منت خداى را عز و جل كه طاعتش موجب قربت است و به شكر اندرش مزيد نعمت .