تفسير كرد كه و أنزلنا من السماء علما كه ماء را به معنى علم گرفت . پس حضرت موسى به علم خود بر آن دو جاريه عين آن چه را كه در حقيقت از خدا استفاضه نمود افاضه كرد . هر چند كه در صورت ظاهر غير آن است [1] و ديگر اينكه توفيق و قدرت بدان عمل نبوده است مگر از جانب خداوند . پس آن را از خداوند استفاضه كرد و بر آن دو جاريه افاضه نمود . [2] و بدان كه خداوند سبحان در سورهء مباركهء جن فرمود : * ( وَأَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقاً ) * ( جن : 16 ) امام صادق عليه السلام در بيان آن فرمود :
« لأفدناهم علما كثيرا يتعلمونه عن الائمة » چنانكه در مجمع البيان آمده است و در كافى از امام باقر عليه السلام روايت فرمود كه طريقت در آيه را به ولايت امير المؤمنين على و اوصياى از ولد او تفسير فرمود و پس از آن در بيان * ( ماءً غَدَقاً ) * فرمود : « لا شربنا قلوبهم الايمان » . و هر دو روايت را فيض در تفسير صافى آورد . همچنين قيصرى در شرح فرمود :
علَّت اينكه حضرت موسى ، خود را به فقر الى الله در خيرى كه نزد اوست وصف فرمود . اين است كه فيض به حسب استعداد فايض مىشود و از جملهء شروط فيض ، خلوّ محل است از منافى فايض بلكه خلوّ محل از كل ما سوى الله مىباشد و از نوع بشرى ، فقير تامّ كامل مطلق است . [3] چون حكمت فرار دانسته شد بعضى از غرايب را كه خضر به موسى ارائه داد بيان مىكند .
فأراه الخضر إقامة الجدار من غير أجر فعتبه على ذلك ، فذكره بسقايته من غير أجر ، إلى غير ذلك مما لم يذكر .
حتى تمنى رسول الله - ص - أن يسكت موسى عليه السلام و لا يعترض حتى يقص الله عليه من أمرهما .

[1] عمل سقى را خدا نازل فرمود ، همان را به دخترها داد . آب ، علم است علم را خدا به حضرت موسى داد و او آب را به دخترها داد در حقيقت آن چه از خدا گرفته بود به آن دو داد درست است كه علم گرفته بود آب داد ولى علم كه در اين نشئه نمايان شود جز آب نيست . هم جمع است و هم مفرد و آب سبب حيات أشباح است ( زمين ، درخت ، بدنها ، . . . ) علم سبب حيات جان است .
[2] شرح فصوص قيصرى ، ص 459 ، ستون اول .
[3] شرح فصوص قيصرى ، ص 459 .

563