إسم الكتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 689)

پس خضر به موسى اقامهء جدار بدون أجر را ارائه داد . موسى او را بر اين كار عتاب نمود ( كه اگر مىخواستى بر اين كار اجرى مىگرفتى ) . پس خضر موسى را ياد آورى نمود به سقايهء او يعنى آب كشيدن او براى دختران شعيب بدون پاداش و ديگر مسائلى كه ما در اين كتاب نگفته‌ايم ( و در كشف بدان اطلاع يافتيم هنگامى كه به شهود خضر رسيديم ) .
قيصرى گويد :
از شيخ روايت شده است كه در كشفى با خضر اجتماع كرد خضر به او گفت من براى موسى بن عمران هزار مسأله از آن چه بر او جارى شده است از اول تولد تا زمان اجتماع بين ما مهيا نمودم ، پس موسى بر سه مسأله از آنها صبر نكرد . [1] حتى اينكه رسول الله ( ص ) آرزو نمود كه موسى عليه السلام سكوت مىكرد و اعتراض نمىنمود تا خداوند تعالى امر موسى و خضر را بر ايشان حكايت مىفرمود .
به روايتي رسول الله ( ص ) فرمود : « رحمة الله علينا و على موسى ليته صبر حتّى يقصّ علينا من انبائهما » . و در روايت ديگر آمده است . « لو صبر اخي موسى لرأى العجب و لكن أخذته من صاحبه دمامة » . [2] فيعلم بذلك ما وفق اليه موسى من غير علم منه .
پس رسول به آن اخبار و حكايت خضر دانا مىشد آن چه را كه موسى بدان توفيق مىيافت ، بدون آن كه موسى به آن توفيقات آگاه باشد .
غرض اين است كه حضرت رسول خاتم ( ص ) سكوت موسى عليه السلام را در مقابل خضر تمنا كرده بود كه اگر موسى سكوت مىكرد و خضر آن حقايق را ارائه مىداد جناب رسول الله و ديگر طالبان معارف بدان حقايق و وقايع آگاهى مىيافتند بدون اينكه از آنها استعلام و اختبارى بفرمايند نظير « دولت آن است كه بىخون دل آيد به كنار » .
بيان غرضى كه گفته‌ايم در صورتى است كه عبارت را به صورت مضارع معلوم قرائت كنيم . يعنى « فيعلم بذلك » كه ضمير فعل ، راجع به رسول ( ص ) شود و خود فعل كه

[1] شرح فصوص قيصرى ، ص 459 .
[2] دمامة يعنى زدگى .

564