غرض شيخ اين است كه منافات ندارد كه انسانى معصوم الباطن و معصوم الحركة باشد و در آگاهى به آن اخبار و انباء و اشعار بخواهد و اين افعال خضر راجع به قتل غلام و خرق سفينه و گفتن اينكه از امر خودم اين كار را نكرده‌ام تنبيه موسى باشد به دارا بودن صفت و مقام عصمت .
و إنّما فعلت به أمه ذلك خوفا من يد الغاصب فرعون أن يذبحه صبرا و هي تنظر إليه ، مع الوحي الذي ألهمها الله به من حيث لا تشعر . فوجدت في نفسها أنّها ترضعه فإذا خافت عليه ألقته في اليمّ لأن في المثل عين لا ترى قلب لا يفجع ، فلم تخف عليه خوف مشاهدة عين ، و لا حزنت عليه حزن رؤية بصر ، و غلب على ظنها أن الله ربّما رده إليها لحسن ظنّها به ، فعاشت بهذا الظن في نفسها ، و الرجاء يقابل الخوف و اليأس ، و قالت حين ألهمت لذلك لعل هذا هو الرسول الذي يهلك فرعون و القبط على يديه . فعاشت و سرّت بهذا التوهم و الظنّ و مادر موسى با موسى چنان كرد ( او را در تابوت نهاد ) به علت ترس از دست غاصب كه فرعون باشد مبادا فرزندش را دستگير و بازداشت كند براى ذبح نمودن و حال آن كه مادر به او مىنگرد ( يعنى از بيم آن كه در پيش چشم مادر موسى را ذبح كنند ) .
با اينكه به او وحى هم شد كه خداوند به او الهام فرمود كه خود بدان آگاه نبود و در خويشتن يافت كه موسى را شير مىدهد كه مرضعه و مربيهء اوست و چون دربارهء او ترس نمود او را در دريا انداخت و ضرب المثل است كه : « عين لا ترى . قلب لا يفجع » .
( يعنى در مثل گويند چشم كه نبيند دل دردناك نمىشود ) . پس دربارهء او خوفى كه به چشم ديده شود نداشت و حزني كه به رؤيت بصر باشد نداشت و ظن غالب او اين بود .
( يعنى ظن باللَّه او ) اين بود كه خداوند موسى را به او بر مىگرداند . چون حسن ظن باللَّه داشت و به اين ظن به سر برد و رجاء مقابل خوف و يأس است و چون بدان الهام شد گفت شايد اين همان رسولى باشد كه فرعون و قبط بر دست او هلاك مىشوند و به اين توهم و ظن به سر برد و مسرور زيست .
اين كلمات اشاره است به آيهء كريمهء اول سورهء قصص . خداوند فرمود : * ( وَأَوْحَيْنا إِلى أُمِّ مُوسى . . . ) * ( قصص : 7 ) .
بالنظر إليها ، و هو علم في نفس الأمر و اين توهّم و ظن به نظر و نسبت به مادر موسى است نه به نظر و نسبت به نفس الامر

553