مؤمنان ) ذخيره شده ، براى سليمان ( ع ) در دنيا تعجيل شد و اگر آن را خواست در آخرت به حسابش آورده شود پس خداوند به سليمان فرمود : اين عطاى ماست ، نگفت عطايى است براى تو يا غير تو ، پس از ذوق طريق دانستيم كه اين سؤال سليمان به امر پروردگارش بود و طلب اگر از امر خدا واقع شد طالب به خاطر طلبش داراى أجر تمام است ، اگر خدا بخواهد حاجت او را برآورده مىكند و اگر نه ، خوددارى مىكند ، چه اينكه عبد به آن چه كه بر او واجب شده كه امتثال امر خداوند باشد يعنى : * ( ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ) * ( غافر : 60 ) وفا كرده است ، پس اگر از جانب خود بدون امر رب سؤال مىكرد به حسابش آورده مىشد .
و هذا سار في جميع ما يسأل فيه الله تعالى ، كما قال لنبيه محمد - ص - : * ( قُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْماً ) * فامتثل أمر ربّه فكان يطلب الزيادة من العلم حتّى كان إذا سيق له لبن يتأوّله علما كما تأوّل رؤياه لمّا رأى في النوم أنّه أتى بقدح لبن فشربه و أعطى فضله عمر بن الخطاب . قالوا فما أوّلته ؟ قال العلم و كذلك لمّا اسري به أتاه الملك بإناء فيه لبن و إناء فيه خمر فشرب اللبن فقال له الملك أصبت الفطرة أصاب الله بك أمتك فاللبن متى ظهر فهو صورة العلم ، فهو العلم تمثل في صورة اللبن .
و اين در جميع آن چه از خداوند سؤال مىشود جارى است . مثل اينكه به نبىاش محمد فرمود : * ( قُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْماً ) * ( طه : 114 ) و پيغمبر امتثال امر او كرد و طلب زيادتى علم مىنمود هر گاه براى او شيرى ( در خواب يا بيدارى ) مىآوردند آن را تأويل به علم مىنمود . چنانكه در خواب ديد كه قدح شير براى او آوردند ، شير را نوشيد و زيادى آن را به عمر بن خطاب عطا كرد . گفتند : شير را به چه تأويل بردى ؟ گفت : به علم .
همچنين در شب اسرى ملكى ظرفى شير و ظرفى خمر آورد ، پيغمبر شير را نوشيد ملك به او گفت : فطرت را اصابت نمودى ، خداوند به وجود تو امت تو را بدان اصابت داد ( به فطرت ) . پس هر گاه لبن ظاهر شود صورت علم است ، يعنى علم است كه در صورت لبن تمثل يافته است .
كجبريل تمثّل في صورة بشر سويّ لمريم و لمّا قال عليه السلام « الناس نيام فإذا ماتوا انتبهوا » نبّه على انّه كل ما يراه الإنسان في حياته الدنيا إنّما هو بمنزلة الرؤيا للنائم :
خيال فلا بد من تأويله .
چنانكه جبرئيل در صورت بشر سوىّ براى مريم متمثل شد ( چون جبرئيل حامل

400