سنه 586 به من نمود . كسى با من از آن طايفه صحبت نكرد مگر هود عليه السلام كه او مرا به سبب جمعيتشان خبر داد و هود عليه السلام را مردى تنومند [1] و نيكو صورت ، لطيف المحاورة ، عارف به امور و كاشف امور ديدم . دليل من بر كشف هود امور را اين است كه هود فرمود : * ( ما من دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِيَتِها إِنَّ رَبِّي عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ ) * ( هود : 56 ) و چه بشارتى براى خلق از اين سخن بزرگتر . ( اينكه بفهمند همه در دست قدرت خداوندند ) .
ثم من امتنان الله علينا أن أوصل إلينا هذه المقالة عنه في القرآن ، ثم تمّمها الجامع للكلّ محمد - ص - بما أخبر به عن الحقّ بأنّه عين السّمع و البصر و اليد و الرّجل و اللَّسان : أي هو عين الحواسّ ، و القوي الروحانية أقرب من الحواسّ ، فاكتفى بذكر الأبعد المحدود عن الأقرب المجهول الحدّ .
سپس از امتنان حق تعالى بر ما اينكه اين مقاله را در قرآن از هود به ما رسانده است .
سپس جامع كل ، محمد ( ص ) آن مقاله را تتميم كرده است به آن چه كه از حق خبر داد كه حق تعالى عين سمع و بصر و دست و پا و زبان است يعنى حق تعالى عين حواس است و قواى روحانيه به خداوند نزديكتر از حواس هستند پس حضرت رسول الله به گفتن ابعدى كه معلوم است اكتفا كرده است از گفتن اقربى كه مجهول است .
مقصود اينكه : جاى سؤال است كه در قرب نوافل رسول الله خبر داد حق تعالى چشم و گوش و دست و پا و زبان بنده مىشود چرا نفرمود حق تعالى جان عبدش مىشود .
جواب اينكه جان و ديگر قواى روحانى چون واسطه بين حق و قواى جسمانىاند و واسطه نزديكتر است به اصل و ذو الواسطة دورتر پس حق تعالى كه عين امر دورتر يعنى عين ذو الواسطه كه قواى جسمانى و اعضا و جوارحند مىباشد ، به طريق اولى عين واسطه هم خواهد بود كه به ذكر أبعد از ذكر اقرب اكتفا كرد .
فترجم الحقّ لنا عن نبيّه هود ، مقالته لقومه بشرى لنا ، و ترجم رسول الله - ص - عن الله مقالته بشرى : فكمل العلم في صدور الذين أوتوا العلم * ( وَما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الْكافِرُونَ ) * فإنّهم يسترونها و إن عرفوها ، حسدا منهم و نفاسة و ظلما .
پس حق تعالى سخن پيغمبرش هود را كه به قومش فرمود ، براى ما به عنوان بشرى

[1] ابن تركه صائن الدين در شرحش گويد : اينكه هود عليه السلام را رجل ضخم ديد به علت كمال سعهء هود در علوم بود كه آن صفت كمال در مثال مقيد شيخ به صورت رجل ضخم متمثل شده است ، ص 658 .

271