مىكند و دانستى كه كل ، حق است بدون خلق ، كه مقام جمع مطلق ايجاب اين معنا مىكند و دانستى كه كل خلق است بدون حق كه مقام فرق مطلق ايجاب اين معنى مىكند . به اين مقامات كه متحقق شدى يعنى حائز اين مقامات شدى اگر خواهى در مقامات جمع باش اگر خواهى در مقامات فرق باش كه در همه حال تو مخلص موحدى و هيچ حالى به تو ضرر نمىرساند . [1] حكم مقام معيت اين كه خلق ، حق است من وجه و حق ، خلق است من وجه و حكم مقام فرق اين كه ، خلق ، خلق است و حق ، حق است . حكم مقام جمع مطلق كل ، حق است بلا خلق . حكم مقام فرق مطلق كل خلق است بلا حق .
5 : چون بر اين حال و منوال باشى ، هر چه كه ظاهر شد ( يعنى هر چه پيش آمد خوش آمد و هر مقامى كه عارف است فائز است ) حائز قصب سبقى ( يعنى در همه حال نى مسابقه را برده اى و از ديگران سبقت گرفته اى ) .
6 : حال كه دانستى خلق در حقيقت ، حق است و حق هيچ گاه فانى نمىشود پس مىدانى كه از جهت حقيقت ، فانى نمىشوى و چون دانستى كه حق تعالى را در مراتب مختلفه اش به حسب تنزلات و معارجش ظهورات است و به اين ظهورات مظاهر خلقيه حاصل مىشود و هيچ يك از آنها دائمى نيست ، مىدانى كه تو از جهت خلقيت باقى نمىمانى . [2] مصرع دوم : و چون دانستى كه حق ازلا و ابدا در همهء مراتب ظاهر است اعيان وجوديه را به طور مطلق نفى نمىكنى و بر نمىدارى زيرا كه آنها مظاهر حقند ، و چون همه را مستهلك در عين وجود حق وقت تجلى واحد قهار در روز قيامت مىبينى پس اعيان وجوديه را ابقا نمىكنى بلكه همه را فناى در حق مىبينى * ( لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّه الْواحِدِ الْقَهَّارِ ) * [3] 7 : و چون جز خدا هيچ نيست پس آن وحى كه بر تو القا شده در غير القا نمىشود و تو هم اين وحى را نمىگيرى به ربوبيت خود در غير بلكه از مقام جمع او القا شده بر مقام تفصيلش ، چه عباد همه تفاصيل اويند و او جمع همه .
الثناء بصدق الوعد لا بصدق الوعيد ، و الحضرة الإلهية تطلب الثناء بالذات المحمود

[1] - شرح فصوص قيصرى ، ص 210 .
[2] - شرح فصوص قيصرى ، ص 210 .
[3] - شرح فصوص قيصرى ، ص 210 .

206