إسم الكتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 689)

مظاهر اسمائى - كه مانند ظهور واحد در اعداد است - دانستى ، حال نحوهء پياده شدن اين بحث در هر يك از آنان و غيرشان معلوم است و يك جمله كه بسيار بلند است و به چشم مىخورد اين است كه « الولد عين أبيه » و در كلام ديگران است كه « الولد سرّ أبيه » كه مراد اتحاد حقيقت و فيضان وجود ولد است از جميع اجزاى وجود والد ، ولد برخى از والد است . اگر چه از حيث تعين و تشخص غير پدر است و چون نشئهء ملك ، و ناسوت عالم متولد از مقام لاهوت است بلكه هر معلولى زاييده اى از علتش مىباشد چنانكه حضرت عيسى عليه السلام فرمود : « إنّى ذاهب إلى أبي و أبيكم السماوي » .
شيخ شبسترى گويد :
< شعر > عناصر مر تو را چون امّ سفلىست تو فرزند و پدر آباى علوىست از آن گفته است عيسى گاه اسرى كه آهنگ پدر دارم به بالا تو هم جان پدر سوى پدر شو به در رفتند همراهان به در شو اگر خواهى كه گردى مرغ پرواز جهان جيفه پيش كركس انداز به دونان ده مر اين دنياى غدار كه جز سگ را نشايد داد مردار [1] < / شعر > درست دقت شود كه عيسى روح الله است و دربارهء تو هم * ( نَفَخْتُ فِيه من رُوحِي ) * آمده است و چون اين مناسبت با عيسى روح الله ثابت است ، او به سوى پدر روانه شد تو هم جان پدر سوى پدر شو . و چون ولد عين و سرّ والد است پس عالم ملك نيز ملك است و جهان طبيعت نيز صورت عقل . دقت بسيار بايد كرد تا به مغزاى آن رسيد و جهان جيفه را ترك بايد گفت تا به سوى علَّيين راه يافت و بسيار دقت شود در * ( يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَه ) * و * ( نَسُوا الله فَنَسِيَهُمْ ) * كه چگونه در آن جا حب حق مخلوقش را مقدم بر حب مخلوق است خالقش را ، كه حب او را مقدم آورد اما در اينجا نسيان مردم را مقدم آورد كه * ( نَسُوا الله ) * پس از آن فرمود « فَنَسِيَهُمْ » تا تو چه خوانى و از تلفيق اين دو آيه چه دانى ، سخن بسيار دارد به همين اشارت اكتفا كرديم .
فمن الطبيعة و من الظاهر منها و ما رأيناها نقصت بما ظهر منها و لا زادت بعدم ما ظهر .
حال كه امر في نفسه واحد غير متعدد است ، پس طبيعت كيست و ظاهر از آن كيست ،

[1] گلشن راز .

134