( تمام قديمند اما حفظ مراتب بايد كرد ) اگر چه دينها و مذهبها و عقلها مختلف بودند به جهت اختلاف امتها ( يكى نوح شد ، يكى موسى و يكى عيسى ) .
أمّا بعد : فإنّي رأيت رسول الله - ص - في مبشّرة أريتها في العشر الآخر من المحرم محرم سنة سبع و عشرين و ستمائة بمحروسة دمشق و بيده - ص - كتاب .
فرمود : من رسول الله را در مبشره اى ديدم [1] . و اين واقعه در محرم سال ششصد و بيست و هفت در شهر دمشق بود و ديدم كه در دست رسول الله كتابى بود .
لفظ كتاب اشاره به جمع حقايق دارد ، كتاب يعنى مخزن حقايق و آن هم در دست او بود . از آن جهت كه در دست خاتم بود مشعر به اين است كه اين كتاب پايدار خواهد بود ، زيرا دست مظهر بسط و اميد است .
فقال لي : هذا كتاب فصوص الحكم خذه و اخرج به الى النّاس ينتفعون به ، فقلت :
السّمع و الطاعة لله و لرسوله و أولي الأمر منّا كما امرنا .
به من فرمود اين كتاب فصوص الحكم است . آن را بگير و به مردم برسان تا از او نفع برند . من گفتم : السمع و الطاعة مر خداى و رسول خداى و اولى الامر را آن چنان كه به ما امر فرمودند . ( يعنى سمع و طاعت آن چنان كه به ما امر فرمودند ) .
اين بيان عذر خواهى است از إبراز آن چه كه يافته ، زيرا عارف سالك بايد امين الله باشد و اسرار دوست را آشكار نكند . امّا عذر خواهى مىكند كه اگر من اظهار كردم به فرمان رسول مأمور بودم .
در تنزّل و عروج مراتب وجود ، قوس نزول و قوس صعودى است . اگر اين دو قوس را حلقه اى در نظر بگيريم ، اين دو قوس در موطن قلب ولى دور مىزند . چه عارف در اسفار اربعهء مقامات وجود نزولا و عروجا سير مىكند و چون آن دو قوس حلقه اى هستند كه به قلب عارف ارتباط دارند ، قلب عارف آن حلقه را چون نگين است و چون در اين كتاب دربارهء خواص ذاتى كلماتى چند كه از آدم تا خاتم انتخاب مىشود صحبت شده و هر يك از آن كلمات تامه در سير أطوار نزولى و عروجى وجود به منزلهء نگين آن حلقه‌اند هر باب آن را به عنوان فصّ ( نگين ) تعبير كرد و نيز چون قلب مجمع

[1] مبشره يعنى رؤياى بشارت دهنده . در جايى وارد است كه به چشم باطن خود ديدم كه آن مبشره - رؤياى صالحه - را خداى متعال به من نمود ( نه من خواستم ) پس جمال مثالى پيغمبر را ديد ( نه مادى خارجى را ) .

8